Jak zmiany geopolityczne i nowe technologie wpływają na podatki

Zrobotyzowane życie, czysta energia, migracje, wojny wpływów, metaekonomia, Remote on, decentralizacja – to 7 głównych obszarów z Mapy Trendów 2022, autorskiego narzędzia stworzonego przez infuture.institute, które mają wpływ na zmiany w podatkach – wynika z raportu ekspertów CRIDO „Trendy podatkowe 2022”. Przykładowo trend „Zrobotyzowane życie” przełożył się na wprowadzoną w Polsce od 1 stycznia 2022 roku ulgę na robotyzację. Z kolei na przykładzie trendów „Wojny wpływów” oraz „Migracje” widać, jak to samo wydarzenie może uwypuklać rolę podatków jako wspierających działania prospołeczne, a jednocześnie jako narzędzia presji politycznej.

Przewidywanie i projektowanie przyszłości z roku na rok stają się coraz większym wyzwaniem, nie tylko dla zwykłych ludzi, ale też dla biznesu czy rządów poszczególnych państw. Analiza trendów w kontekście ustawodawstwa – podatkowego i prawnego – ma ogromne znaczenie dla minimalizowania niepewności na płaszczyźnie gospodarczej oraz przede wszystkim w codziennym funkcjonowaniu zarówno jednostki, jak i całych społeczeństw. Dlatego eksperci CRIDO ponownie postanowili przyjrzeć się bliżej kilku, ich zdaniem, kluczowym pod względem podatkowym trendom wyznaczonym na podstawie obserwacji infuture.institute, odzwierciedlonym w Mapie Trendów 2022.

Dzięki zebranym informacjom, przedstawiamy nie tylko kierunek podejmowanych działań legislacyjnych, ale także prezentujemy obowiązujące już przepisy oraz planowane rozwiązania. Tak jak ostatnio, przyjrzeliśmy się wybranym trendom, zarówno na poziomie wspólnotowym, jak również przepisów obowiązujących w wybranych krajach, by sprawdzić, jak prawodawstwo nadąża za zmianami – komentuje Monika Lewandowska, dyrektorka w CRIDO

Kluczowe wnioski z raportu CRIDO:

Zrobotyzowane życie: W obszarze podatkowym trend robotyzacji biznesu jest głównie wspierany poprzez adekwatny system zachęt. W Polsce wprowadzono od 1 stycznia 2022 roku ulgę na robotyzację, dzięki której możliwe jest odliczenie od podstawy opodatkowania określonych kosztów. W sposób pośredni inwestycje w robotyzację wspiera szeregi innych ulg podatkowych (np. ulga B+R, IP Box, ulga na prototyp, ulga na innowacyjnych pracowników) pozwalających na znaczne oszczędności podatkowe, które można następnie zainwestować w robotyzację.

Zielona energia: Mimo rosnącej świadomości co do konieczności oparcia polityki energetycznej o odnawialne źródła energii i co za tym idzie, rozwoju np. podatkowych pakietów stymulacyjnych, wojna w Ukrainie może krótkoterminowo wpłynąć na spowolnienie odejścia od paliw kopalnych oraz realizacji założeń pakietu Fit for 55.

Decentralizacja: Choć Polska na ten moment oficjalnie nie potwierdziła testowania blockchain w obszarze podatkowym, to są już przykłady krajów, gdzie administracje podatkowe zaczynają testować coraz szersze użycie blockchain w tym kierunku. Przykładowo, blockchain jest wykorzystywany w Finlandii, gdzie administracja podatkowa rozpoczęła współpracę z bankami nad jego wykorzystaniem do śledzenia podatków od transakcji dotyczących nieruchomości, a także przeprowadziła pilotażowy projekt oceniający skuteczność systemu VAT opartego na blockchain. Z kolei w Szwecji blockchain jest testowany pod kątem cyfryzacji paragonów, podatku dochodowego od nierezydentów i ceł. Jednak administracja skarbowa to nie jedyny obszar, w którym podkreśla się możliwości zastosowania technologii blockchain. Na wprowadzeniu tego typu innowacji mógłby przykładowo skorzystać sektor nieruchomości.

Migracje i wojny wpływów: W sferze podatkowej wojna w Ukrainie skutkowała wprowadzeniem zmian ułatwiających niesienie pomocy obywatelom Ukrainy – w Polsce w ramach tzw. specustawy i rozporządzeń przygotowane zostały rozwiązania, które w pewnym zakresie rozszerzyły istniejące preferencje podatkowe dla dobroczynności. Jak pokazały działania państw w obliczu wojny w Ukrainie, podatki mogą być też elementem sankcji gospodarczych.

Remote on: W trend Remote On wpisana jest tzw. „zdalność”. Pandemia przyspieszyła rozwój w zakresie zdalnej pracy, zdalnych spotkań czy zdalnych rozpraw w ramach postępowań sądowych, a tym samym stworzyła nowe wyzwania podatkowe i prawne w tym obszarze oraz przyspieszyła wiele procesów w tym zakresie. Przykładem są chociażby nowe, niedawno przyjęte przez Radę Ministrów, regulacje prawne w Polsce dotyczące pracy zdalnej.

Metaekonomia: Tak, jak NFT zostało słowem roku 2021, tak metawersum zelektryzowało świat w 2021 roku. Oba pojęcia są elementem metaekomii i świata web3 budzących coraz większe zainteresowanie firm i legislatorów. Skoro metawersum to coś na kształt świata lustrzanego, to można by się spodziewać, że jego aspekty podatkowe będą lustrzanym odbiciem tego, co w świecie realnym. Jednak nowa, cyfrowa rzeczywistość, choćby z racji swojej decentralizacji, będzie dla podatków bardziej wymagająca. A patrząc na to, ile czasu zajmuje na szczeblu międzynarodowym uzgodnienie aspektów podatkowych związanych z opodatkowaniem gospodarki cyfrowej, można prognozować, że podatników zainteresowanych nabywaniem, najmem czy reklamą w metawersum czeka duża niepewność co do podatkowych i prawnych skutków dokonywanych operacji.

Więcej informacji na temat trendów podatkowych opisanych przez ekspertów CRIDO znajduje się w raporcie „Trendy podatkowe 2022”