SENER Polska zakończył testy mechanizmu do jednej z największych misji ESA

Zaprojektowany mechanizm wyboru instrumentów (ISM) służy do zmiany pozycji lustra teleskopu, tak aby wiązka promieni trafiała do jednego z dwóch instrumentów naukowych. Testy funkcjonalne prototypu ISM-a potwierdziły, że urządzenie działa w zamierzony sposób, nadaje się do dalszego rozwoju i może zostać wykorzystane w misji kosmicznej.

Przy realizacji tego projektu SENER Polska współpracował z 38 polskimi partnerami i instytutami badawczymi, które odpowiadały m.in. za produkcję komponentów i urządzeń.

„Największe wyzwania inżynieryjne wynikają z wielkości lustra – ma ono ponad 2 metry średnicy i waży ponad tonę. W trakcie startu nasz mechanizm będzie musiał wytrzymać przeciążenie o sile nawet 15 g. Podczas jego projektowania wykorzystaliśmy innowacyjne rozwiązanie SENER – urządzenie jest heksapodem, czyli strukturą, która wykorzystuje sześć siłowników do precyzyjnego poruszania lustrem w wielu płaszczyznach” – mówi Katarzyna Okulska – Gawlik, kierownik projektu w SENER Polska.

Sonda ATHENA to ogromny, 12-metrowy teleskop rentgenowski. Powszechnie uważa się, że przestrzeń kosmiczna wypełniona jest zimną pustką, ale astronomia rentgenowska pokazała, że Wszechświat jest gorący i pełen energii, do tego stopnia, że gwiazdy wydają się obiektami o niskiej temperaturze.

Temperatura na powierzchni gwiazd waha się między 2 000 a 30 000 Kelwinów. Tymczasem większość zwykłej materii Wszechświata może być zamknięta w chmurach gazu gorętszych niż milion Kelwinów. W takich temperaturach gaz świeci jasno na falach rentgenowskich.

Celem misji ATHENA jest zbadanie tej rozgrzanej międzygalaktycznej materii oraz czarnych dziur – tego, jak rosną i w jaki sposób wpływają na kształt Wszechświata. Sonda wykona wiele punktowych obserwacji wybranych fragmentów Wszechświata – zakłada się około 300 obserwacji rocznie. Misja zaplanowana jest na minimum 5 lat, ale wszystkie systemy projektowane są tak, aby działać dwukrotnie dłużej.

W sektorze kosmicznym misje naukowe takie jak ATHENA należą do najbardziej wymagających. Przyczyniają się również najbardziej do postępu naukowego i technologicznego, bo nowe odkrycia wymagają stworzenia zupełnie nowych urządzeń.

W misji ATHENA wykorzystywany jest jeszcze inny produkt SENER Polska – mechanizm podtrzymująco-zwalniający HDRM (Hold-Down and Release Mechanism), którego celem jest zapewnienie, że ogromne lustro teleskopu pozostanie unieruchomione aż do momentu, gdy sonda znajdzie się na właściwej orbicie. Wówczas nastąpi zwolnienie mechanizmu i możliwe stanie się poruszanie lustrem teleskopu.