Jak działa polski eksperymentalny reaktor jądrowy Maria

Reaktor MARIA, zlokalizowany w Świerku pod Warszawą, jest obecnie jedynym działającym reaktorem jądrowym w Polsce. Jego działalność nie polega na produkcji energii elektrycznej – zamiast tego generuje strumienie neutronów, które znajdują zastosowanie w nauce, medycynie i gospodarce.

Budowa reaktora rozpoczęła się w czerwcu 1970 roku, a jego pierwsze uruchomienie miało miejsce 18 grudnia 1974 roku. Nazwa reaktora została nadana na cześć Marii Skłodowskiej-Curie, wybitnej badaczki promieniotwórczości. Reaktor powstał w ramach działalności ówczesnego Instytutu Badań Jądrowych, który obecnie funkcjonuje jako Narodowe Centrum Badań Jądrowych (NCBJ).

Czytaj więcej: ITER, tokamak, który ma wytwarzać plazmę o temperaturze 10-20 krotnie wyższej od temperatury jądra Słońca

MARIA to reaktor basenowy, moderowany i chłodzony wodą oraz częściowo grafitem. Może działać na niskowzbogaconym paliwie jądrowym (LEU), co zwiększa jego bezpieczeństwo. Jest reaktorem wielozadaniowym, umożliwiającym różnorodne badanianowych materiałów i technologii, szczególnie w kontekście bezpieczeństwa jądrowego i zastosowań przemysłowych oraz produkcję izotopów stosowanych w diagnostyce i terapii medycznej, takich jak izotopy do badań PET i radioterapii.

Czytaj więcej: Ruszył największy na świecie reaktor termojądrowy JT-60SA

Wykorzystuje strumienie neutronów w eksperymentach naukowych i testach przemysłowych. Polski reaktor MARIA jest jednym z nielicznych reaktorów badawczych w Europie, które mogą produkować izotopy medyczne. Odpowiada za znaczną część produkcji tych izotopów dla Europy i świata.