Kluczem do zapewnienia niezawodnego i bezawaryjnego działania maszyn i urządzeń będących w ruchu poza standardową strategią obejmującą przeglądy i monitoringi urządzeń w ramach działań podejmowanych przez jednostki utrzymania ruchu, są działania profilaktyczne oparte na okresowej diagnostyce środków smarnych.

 
Diagnostyka trybologiczna to ocena stanu urządzenia bezpośrednio na podstawie wyników badań środków smarnych. Nazwa pochodzi od trybologii, czyli nauki obejmującej badania nad tarciem, zużyciem i smarowaniem. Diagnostyka oleju zapewnia wiedzę na temat aktualnego stanu środka smarnego oraz w sposób pośredni informuje o stanie urządzenia, w którym jest stosowany środek smarny oraz o postępie procesów trybologicznych. Na podstawie wyników badań oleju uzyskanych w wyspecjalizowanym laboratorium użytkownik wie, czy stosowany olej spełnia wymagania, czy jego stopień zanieczyszczenia wymusza konieczność przeprowadzenia dodatkowych zabiegów oczyszczających – pielęgnacyjnych, czy też stopień zanieczyszczenia i zużycia wymusza konieczność wymiany oleju.

Zakłady przemysłowe powinny powołać i odpowiednio przeszkolić służby smarownicze, odpowiedzialne za gospodarkę smarowniczą. Integralną częścią prawidłowo prowadzonej gospodarki smarowniczej w zakładzie przemysłowym jest diagnostyka trybologiczna.

Przy zastosowaniu odpowiednio dobranego środka smarnego oraz monitorowaniu jego właściwości fizykochemicznych:

• zmniejszamy awaryjność urządzeń,
• zwiększamy wydajność i efektywność pracy,
• obniżamy koszty,
• obniżamy straty energetyczne,
• zwiększamy zyski.

Ślady zużywania się podzespołów urządzeń, wnikające zanieczyszczenia stałe oraz stopień starzenia się oleju możemy monitorować poprzez regularne badania środka smarnego. Najczęściej wybierane parametry do oceny jakości oleju w eksploatacji to:

• lepkość kinematyczna – w wyniku eksploatacji oleju może ona spadać w wyniku procesu ścinania lub wzrostu temperatury oraz wzrastać w wyniku zachodzących procesów utleniania,
• zawartość wody – obecność wody w olejach powyżej zalecanych granic wpływa destrukcyjnie na układ oraz na rozwój korozji. Reakcja oleju z wodą powoduje hydrolityczny rozkład dodatków,
• liczba kwasowa – jest to istotny parametr do oceny procesów starzenia oleju,
• zawartość zanieczyszczeń stałych – nagromadzenie cząstek stałych w oleju, jest jedną z podstawowych przyczyn zużywania maszyn. Szacuje się, że ok. 80% awarii elementów sterowania hydraulicznego powstaje na skutek zanieczyszczenia układu.

Wymienione powyżej parametry są istotne w ocenie stanu eksploatowanego oleju. Jednak do pełnej oceny jakościowej należy rozszerzyć zakres badań, który powinien być dobierany indywidualnie dla danego oleju i urządzenia w oparciu o obowiązujące wymagania.

Rozpoczynając diagnostykę oleju należy:

• ustalić częstotliwość poboru próbek,
• dobrać indywidualnie dla każdego urządzenia zakres badań,
• ustalić miejsce poboru próbki,
• przeszkolić odpowiednio personel do poboru próbek. Pobór próbki jest bardzo istotnym czynnikiem wpływającym na uzyskane wyniki analiz.

Akredytowane laboratorium Centrum Badań i Dozoru Górnictwa Podziemnego Sp. z o.o. ma wieloletnie doświadczenie w diagnostyce środków smarnych.

Laboratorium jest NIEZALEŻNE i zapewnia:

• szeroki zakres akredytowanych i nieakredytowanych badań fizykochemicznych,
• interpretacje wyników badań,
• dyspozycyjność i krótkie terminy realizacji usług,
• ścisłą współpracę z klientem,
• na życzenie klienta pobór i transport próbek do badań,
• możliwość poszerzania wiedzy, podnoszenia kwalifikacji naukowych z zakresu eksploatacji środków smarnych, poprzez udział w organizowanej przez CBiDGP Sp z o.o. cyklicznej konferencji: „Teoretyczne i Praktyczne Aspekty Stosowania Środków Smarnych i Eksploatacyjnych w Przemyśle.

Szczegółowe informacje na temat oferty badań dostępne są na stronie: https://obsizn.cbidgp.pl/ lub pod adresem: obsizn@cbidgp.pl, e.kania@cbidgp.pl.