Oświetlenie minimalizuje ryzyko wybuchu w strefach EX

Jednym z największych zagrożeń występujących w różnych gałęziach przemysłu jest ryzyko wybuchu. Stopień narażenia na eksplozję wynika bezpośrednio ze specyficznych warunków panujących w danym pomieszczeniu oraz rodzaju procesów, które tam zachodzą. W miejscach takich, już na etapie ich projektowania, kluczowy jest właściwy dobór elementów wyposażenia. Jednym z elementów podlegających rygorystycznym obostrzeniom jest oświetlenie. Dzięki znaczącemu zaostrzeniu wymagań możliwa jest minimalizacja ryzyka wybuchu.

Czynniki zagrożenia wybuchem dzieli się na gazy – „G” (gazy, pary i mgły cieczy palnych) oraz pyły – „D” (pyły i włókna palne). Ich ulatnianie i mieszanie z powietrzem może skutkować powstaniem atmosfery potencjalnie wybuchowej. Tego typu ryzyko należy brać pod uwagę w przypadku wielu procesów przemysłowych w branżach takich jak górnicza, energetyczna czy chemiczna. Ryzyko istnieje także w innych, wydawałoby się, że dużo bezpieczniejszych sektorach. Występowanie wysokiego stężenia pyłu zbożowego, mącznego lub cukrowego również może przyczynić się do eksplozji np. w silosach zbożowych. Czynniki sprzyjające powstawaniu atmosfery wybuchowej powszechnie występują w produkcji alkoholu i rozpuszczalników lub wyrobów powstających z ich użyciem.

W miejscach, w których są produkowane, przetwarzane, przechowywane czy stosowane potencjalnie niebezpieczne substancje wyznacza się strefy zagrożenia wybuchem. Przy ich klasyfikacji uwzględnia się m.in. okres i miejsce występowania mieszanin, źródła i szybkość emisji substancji palnych, a w przypadku pyłów również ich ilość i źródło pochodzenia. Znaczenie odgrywa sposób produkcji, czyli rodzaj procesów i technologii, a także warunki procesów (chociażby ich nowoczesność). Eksplozja wiąże się z daleko idącym zagrożeniem dla zdrowia i życia ludzkiego wynikającym ze znacznego wzrostu temperatury, ograniczenia dostępu do tlenu oraz pojawienia się fali uderzeniowej. W reakcji spalania wydzielają się również wyjątkowo szkodliwe, trujące substancje. W niektórych atmosferach może dojść do propagacji wybuchu, czyli dalszego rozprzestrzenienia. Należy zaznaczyć, iż eksplozja wiąże się też z dotkliwymi stratami finansowymi.

Istnieje możliwość znaczącej redukcji ryzyka wybuchu poprzez np. stosowanie odpowiedniej wentylacji. Jednak, jeśli w danej aplikacji (miejscu instalacji urządzenia) nie ma takiej możliwości, wówczas należy szukać innych sposobów zapobiegania ryzyku – chociażby poprzez dobór urządzeń przeciwwybuchowych. Niezbędne zabezpieczenia ustala się według bardzo restrykcyjnych norm uwzględniając występujący poziom zagrożenia.
Przekłada się to na wymagania stawiane oprawom oświetleniowym. Standardowo wykorzystywane oprawy praktycznie nie są w stanie spełnić wymogów i uzyskać certyfikacji dopuszczających do użytkowania w strefach zagrożonych wybuchem.

Dzięki prowadzonym pracom badawczym oraz nowoczesnym, zaawansowanym technologicznie rozwiązaniom firma ATM Lighting wprowadziła na rynek innowacyjną serię EXF oraz EXL. Ich produkty sprawdzą się w strefach 1,21 (strefy dla gazów i par cieczy) oraz 2,22 (strefy dla pyłów, proszków i włókien)

Korpusy i klosze opraw wykonano z wysokiej jakości, odpornych chemicznie materiałów takich jak: poliwęglan, szkło, stal nierdzewna. Dzięki odpowiedniej konstrukcji oprawy cechują się wysokim stopniem ochrony IP oraz odpornością na udar mechaniczny. Każda z opraw przeznaczona jest do innych warunków pracy, dzięki czemu możliwe jest dobranie rozwiązań odpowiednich do miejsc, w których występuje ryzyko uderzenia oprawy (IK10) lub środowisko pracy jest silnie agresywne chemicznie (obudowa z poliestru wzmacnianego włóknem szklany oraz klosz z PMMA).

Wszystkie oprawy serii EXL i EXF wyposażono w nowoczesne moduły LED, których konstrukcja zapewnia wysoką bezawaryjność oraz odporność na wstrząsy. Niewątpliwą zaletą tego rozwiązania jest wysoka sprawność energetyczna, o wiele wyższa niż w przypadku świetlówek lub żarówek. W przypadku opraw serii EXF dodatkowym atutem, zwiększającym żywotność, jest hermetyczna konstrukcja modułów LED, która uniemożliwia oddziaływanie szkodliwych gazów na diody elektroluminescencyjne.

Aby dostosować produkt do pracy w skrajnie wysokich temperaturach, firma ATM Lighting wzbogaciła niektóre oprawy w dedykowane radiatory, które chronią diody przed przegrzaniem.

– Oprócz konstrukcji odpornej na czynniki chemiczne czy mechaniczne, oprawy wyróżnia przede wszystkim wysoka sprawność oraz szeroki zakres temperatur. Doskonale nadają się do użytkowania w miejscach, w których temperatura sięga nawet +60°C jak również tam, gdzie mamy – 40°C – mówi pan Michał Ramczykowski, przedstawiciel firmy ATM Lighting.

Serie opraw przeciwwybuchowych EXF oraz EXL powstały ze względu na różnorodność aplikacji, w których mogą występować strefy zagrożenia wybuchem. Ponadto oprawy są gotowe do pracy w trybie awaryjnym zarówno w wersji z autonomicznym modułem zasilającym jak i współpracując z bateriami centralnymi. Przeciwwybuchowe oprawy oświetleniowe znajdują zastosowanie np. w laboratoriach chemicznych, platformach wiertniczych, lakierniach, magazynach, zakładach petrochemicznych czy oczyszczalniach ścieków. Dzięki indywidualnemu podejściu firmy do każdego projektu, powstają energooszczędne oprawy oświetleniowe, które spełniają unijne normy i zapewniają ochronę na najwyższym poziomie.