Inkubator Technologiczny w Stalowej Woli

Inkubator Technologiczny w Stalowej Woli jest bardzo młodym podmiotem. Działa zaledwie od trzech lat. W tak krótkim czasie zdołał zaistnieć nie tylko w regionie stalowowolskim, lecz także na całym Podkarpaciu. Burząc stereotypy inkubatorowych działań, poszerzając definicyjny ich zakres, zaistniał na gospodarczej mapie kraju niekonwencjonalnymi przedsięwzięciami. Nietuzinkowość inicjatyw i projektów ITSTW zwraca coraz większą uwagę innych ośrodków innowacji i potencjalnych partnerów.

Branża polskich instytucji otoczenia biznesu, tzw. ośrodków innowacji obejmuje już blisko 280 podmiotów. Jeszcze w 2006 r. mieliśmy w kraju bardzo niewiele parków naukowo-technologicznych, inkubatorów przedsiębiorczości i inkubatorów technologicznych czy też centrów transferu technologii. Tak duży skok ilościowy wynikał z dostępności do środków unijnych, preferencji stworzonych w centralnych programach operacyjnych i programach regionalnych dla wszelkich działań związanych z tworzeniem w naszym kraju innowacyjnej infrastruktury.

Zadaniem na dziś i na najbliższe lata jest optymalne wykorzystanie powstałej bazy dla potrzeb rozwoju polskiej gospodarki, w szczególności dla oparcia jej na wiedzy, przedsiębiorczości, nowych technologiach. Od przedstawicieli różnych środowisk eksperckich i decyzyjnych, z ministerialnymi włącznie, słyszy się, że jest to zadanie bardzo trudne do zrealizowania w Polsce – w kraju, który wedle wszelkich statystyk jest z innowacyjnością na bakier. Jednak innej drogi do zmniejszenia dystansu dzielącego polską gospodarkę od gospodarek bardziej zaawansowanych w innowacjach i nowych technologiach po prostu nie ma.

„Może właśnie dlatego wcale nam nie przeszkadza, że mówi się o nas jako o inkubatorze nie do końca przystającym do reguł, definicji ośrodków innowacji czy też instytucji otoczenia biznesu. Gdyby Kamil Stoch był dokładnie taki sam jak inni, to nie zostałby supergwiazdą zimowych igrzysk w Soczi. Poza tym przecieranie ścieżek, stosowanie innowacyjnych form i metod funkcjonowania powinno być wręcz obowiązkiem twórców i menedżerów tak licznych już w Polsce reprezentantów branży parkowo-inkubatorowej. Tylko wtedy stworzony w Polsce potencjał zostanie racjonalnie wykorzystany, a cele związane z jego powstaniem w pełni osiągnięte” – mówi Cezary Kubicki, prezes zarządu Inkubatora Technologicznego w Stalowej Woli.

Jaką pójść drogą? Dlaczego Inkubator?
Idea utworzenia w Stalowej Woli Inkubatora Technologicznego zrodziła się w 2006 r. w kręgach lokalnego samorządu gospodarczego, skupionego w miejscowej Regionalnej Izbie Gospodarczej. Podyktowana była różnymi przesłankami, m.in. potrzebą lepszego wykorzystania lokalnego potencjału gospodarczego i społecznego tego miasta, jego gospodarczych tradycji; chęcią stworzenia warunków dla bardziej skutecznego kształtowania w Stalowej Woli i regionie nowej struktury ekonomicznej, opartej na firmach nowoczesnych, zaawansowanych technologicznie, zdolnych do kooperacji i konkurencji na rynku krajowym i międzynarodowym; potrzebą zapewnienia warunków dla rynkowo skutecznego przepływu wiedzy ze sfery nauki do firm nastawionych na innowacyjność; zamiarem stworzenia atrakcyjnego i efektywnego ośrodka otoczenia biznesu i centrum innowacji promieniującego na Stalową Wolę, region i nie tylko, a także zapewniającego maksimum korzyści dla społeczności i gospodarki tego regionu; umożliwieniem powstawania mikro-, małych i średnich przedsiębiorstw z daleko posuniętymi formami pomocy i doradztwa dla tychże – w celu zmniejszenia bezrobocia, lepszego wykorzystania miejscowych zasobów i podniesienia atrakcyjności gospodarczej, technologicznej oraz turystycznej i wizerunkowej miasta, regionu i samych firm.

„Uczestnicząc od samego niemal początku w budowaniu koncepcji przyszłego ośrodka innowacji, szybko dostrzegłem, że nad wszystkimi przesłankami i celami jego utworzenia góruje w sposób zdecydowany jedna. Była nią chęć osiągnięcia w naszym mieście i regionie czegoś więcej niźli tylko przejścia suchą nogą przez mocno już zaawansowaną strukturalną, ustrojową transformację miejscowej gospodarki. Stalowa Wola, centrum niegdysiejszego Centralnego Okręgu Przemysłowego, serce późniejszego Kombinatu Przemysłowego HSW i Huty Stalowa Wola SA rzeczywiście nieźle sobie poradziła z konsekwencjami utraty wschodnich rynków zbytu czy postzadłużeniową restrukturyzacją. HSW zachowała w tym procesie swoją rynkową tożsamość, zwłaszcza w przemyśle zbrojeniowym, co na tle innych polskich przykładów było i jest wielkim osiągnięciem – wspomina tamten początkowy okres Antoni Kopyto, obecny dyrektor organizacyjny ITSTW. I dodaje: – Z drugiej strony powstały wokół HSW liczne nowe firmy. Oparte zarówno na kapitale krajowym, jak i zagranicznym. To był sukces. Ale tylko «na dziś». Stalowej Woli potrzebne było coś więcej niż tylko pomyślne przetrwanie. Dlatego zdecydowaliśmy się na Inkubator. Powiem szczerze: gdy uczestniczyłem w licznych spotkaniach i rozmowach z Ryszardem Kapustą – prezesem naszej Regionalnej Izby Gospodarczej, i Andrzejem Szlęzakiem – prezydentem Stalowej Woli, dostrzegłem u nich obu wielką determinację do stworzenia trwałych podstaw dla rozwoju miasta. Dlatego już wówczas założyliśmy, że ten Inkubator Technologiczny będzie nietypowy, że stanie się ośrodkiem stymulującym przedsiębiorczość, ale także – ośrodkiem inkubującym w środowisku wszelkie inicjatywy rozwojowe oparte na nowych technologiach. Dlatego pozostaliśmy przy inkubatorze technologicznym jako podstawowej definicji tworzonego u nas ośrodka. Wspólny zamysł Regionalnej Izby Gospodarczej i Prezydenta Stalowej Woli zyskał akceptację miejscowego samorządu lokalnego. Przy aktywnej współpracy wielu podmiotów i częściowym zaangażowaniu środków unijnych Inkubator rozpoczął pełną działalność w roku 2011. Kosztował ok. 40 mln zł, na które złożyły się znaczne nakłady z budżetu Gminy Stalowa Wola, Programu Operacyjnego Rozwój Polski Wschodniej i ARP SA” – kończy Antoni Kopyto.

Przecięcie wstęgi i… bardzo trudne początki
Uroczystość inicjująca uruchomienie inkubatora po blisko dwuletnim procesie inwestycyjnym odbyła się w kwietniu 2011 r. Wzniesiono toast, przecięto wstęgę i… zaczęły się schody. Przede wszystkim trzeba było kontynuować już wcześniej zainicjowaną akcję przekonywania środowiska miejskiego do nowego podmiotu. To dość typowe dla wszystkich ośrodków innowacji. Wyjaśnianie wszystkim wokół tego, czym i dla kogo jest Inkubator, pochłaniało wiele energii, wymagało od kierownictwa ośrodka determinacji, a od jego otoczenia – przyjaznego współdziałania. Tych przyjaciół Inkubatorowi nie brakowało, ale dał o sobie znać kryzys. Miało to wpływ na kondycję współpracujących z ITSTW firm, zlecających mu usługi innowacyjnej kooperacji czy badań laboratoryjnych. Kryzys wpływał także na zasobność miejskiego budżetu, co szybko przełożyło się na ostrożność samorządu w dofinansowaniu działalności Inkubatora, co na początku było niezbędne.

„Ten bardzo trudny okres chyba już za nami. Pozwolił nam okrzepnąć i wypracować formy działań, które pozwalają nam na realizacje podstawowych celów funkcjonowania Inkubatora, a przy okazji zainicjować w środowisku większe zainteresowanie rozwojem i nowymi technologiami. Zdobyliśmy także w czasie tych trudnych, ale pomyślnych trzech lat doświadczenie, które jest wartością nie do przecenienia w perspektywie finansowej lat 2014–2020” – ocenia inauguracyjną „trzylatkę” ITSTW prezes Kubicki.

Dzisiaj ciągną do Inkubatora zarówno pojedyncze osoby, w różnym wieku, zainteresowane uruchomieniem własnej firmy, jak też bardzo liczne przedsiębiorstwa z sektora MSP (a nawet duże firmy), uważając Inkubator za dobrego partnera dla swych planów rozwojowych i innowacyjnych.

Inkubator Technologiczny w Stalowej Woli to dziś ośrodek innowacji zwracający w kraju uwagę dzięki niecodziennej strukturze i formom działania. Obok pobudzania zaawansowanej technologicznie przedsiębiorczości dostrzegalny jest w środowisku gospodarczym tego miasta i regionu udział ITSTW w kooperacji przemysłowej, wdrożeniach nowych produktów i metalograficznych badaniach laboratoryjnych i pomiarowych. Jest to możliwe dzięki bardzo nowoczesnym urządzeniom obróbki maszynowej i laboratoriów. To również szeroki front oddziaływania na firmy i społeczność regionu w postaci tzw. edukacji technologicznej, szkoleń, inicjatyw technologicznych i społecznych (Inkubator jest m.in. współorganizatorem Innowacyjnej Spółdzielni Socjalnej Sami Sobie), aktywności tego ośrodka w uczestnictwie lub tworzeniu powiązań networkingowych o szerokiej skali oddziaływania. Inkubator jest dziś aktywnym członkiem: Klastra Spawalniczego Klastal, Klastra Kuźniczego Hefajstos, SGPPL Dolina Lotnicza. Inicjuje także współdziałanie samych ośrodków innowacji oraz Instytucji Otoczenia Biznesu. Uczestniczył aktywnie w Inicjatywie PARP Skuteczne Otoczenie Innowacyjnego Biznesu czy tworząc niedawno Trójkąt Zaawansowanych Technologii i Innowacji Stalowa Wola–Mielec–Rzeszów.

Bez współpracy… nie ma kołaczy
Ten ostatni z wymienionych wątków jest dla stalowowolskiego Inkubatora bodaj najważniejszy. „Od dawna uważam, że brak współpracy jest jedną z największych bolączek i barier dla polskiej gospodarki. Dlatego inicjowanie różnych form i metod współpracy w dziedzinie innowacyjności, projektów B+R uważam za naszą powinność. Bariery niemocy, zbyt wysokich kosztów i ryzyka można w ten właśnie sposób przełamywać. Znane powiedzenie o braku kołaczy bez intensywnej pracy w polskich warunkach powinno brzmieć: «Bez współpracy nie ma kołaczy». To w kilku wymienionych przedsięwzięciach zdecydowanie się sprawdza” – mówi dyrektor Kopyto.

„Ma to sens szczególnie w przypadku budowania powiązań nauki z przemysłem. Obie strony zwykle mówią innymi językami, pełnimy tu funkcję tłumacza. Mamy na tym polu spore osiągnięcia, gdyż stale współpracujemy z blisko setką firm produkcyjnych, nie stroniąc jednocześnie od współdziałania z uczelniami. Z licznymi instytutami naukowo-badawczymi, jednostkami samorządu gospodarczego wiążą nas praktycznie realizowane umowy o współpracy. Wśród tych partnerów są Regionalna Izba Gospodarcza w Stalowej Woli, Politechnika Rzeszowska im. Ignacego Łukasiewicza, a w szczególności jej Katedra Odlewnictwa i Spawalnictwa oraz stalowowolski Zamiejscowy Ośrodek Dydaktyczny Wydziału Budowy Maszyn i Lotnictwa tej uczelni. Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie, Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie” – reasumuje prezes Kubicki.

Dla kogo ten Inkubator?
Inkubator Technologiczny w Stalowej Woli jest atrakcyjną propozycją dla: osób szukających pomysłu i sposobu na utworzenie własnej firmy; osób, firm i instytucji, które potrzebują wiedzy niezbędnej do wdrożenia w swojej działalności innowacyjnych i atrakcyjnych rynkowo produktów i usług; osób i firm chcących oprzeć swą ofertę produkcyjną lub usługową na dostępnych tu atrakcyjnych pomieszczeniach oraz nowoczesnych i zaawansowanych technologicznie urządzeniach obróbki metali, urządzeniach pomiarowych, laboratoriach metalograficznych, stanowiskach badawczych i treningowych (np. trenażer spawalniczy); studentów wyższych uczelni zamierzających już w czasie studiów przygotować przyszłą własną działalność gospodarczą w ramach Akademickiego Preinkubatora Przedsiębiorczości; pracowników naukowych wyższych uczelni i doktorantów podejmujących we współdziałaniu z tym ośrodkiem prace badawcze i naukowe oraz pragnących skutecznie spożytkować swą wiedzę i pomysły we własnej działalności gospodarczej; wykwalifikowanych specjalistów różnych dziedzin i specjalności, którzy po zakończeniu okresu aktywności zawodowej zechcą wykorzystać swe umiejętności w różnych formach doradztwa i konsultacji; instytucji prowadzących i realizujących, w partnerstwie z ITSTW projekty i przedsięwzięcia szkoleniowe adresowane do kadr i pracowników firm oraz do osób chcących firmę utworzyć, bezrobotnych; kadry kierowniczej (menedżerów) poszukujących atrakcyjnych propozycji i form pozyskiwania wiedzy, szczególnie związanej z wdrażaniem pomysłów i projektów tyczących nowoczesnych technologii, produktów i usług; dla menedżerów aktywnie poszukujących rynkowych nisz dla własnej oferty produkcyjno-usługowej, także związanych z jej komercjalizacją na rynkach zagranicznych; firm high-tech, zaawansowanych technologicznie, ustabilizowanych ekonomicznie i rynkowo, poszukujących atrakcyjnej lokalizacji w prestiżowym miejscu i obiekcie; przedsiębiorstw chcących zlecić Inkubatorowi wykonanie zaawansowanych technologicznie usług kooperacyjnych, pomiarów, prób i badań; firm aktywnie poszukujących możliwości innowacyjnego rozwoju lub „internacjonalizacji” swej oferty rynkowej, dotarcia z nią do odbiorców zagranicznych; szkół i wyższych uczelni zainteresowanych przeprowadzaniem tu zajęć dydaktycznych, szkoleniowych i ćwiczebnych; wszystkich osób, firm i instytucji, które w licznie organizowanych przez Inkubator konferencjach, seminariach, spotkaniach i dyskusjach znajdą skuteczne narzędzie dla doskonalenia własnej wiedzy, a jednocześnie – zechcą wykorzystać tak nawiązywane kontakty i pozyskiwane umiejętności w swoim działaniu.

Niektóre formy usług dla firm
Inkubator Technologiczny dysponuje bardzo nowoczesnym parkiem maszynowym i wysokiej klasy sprzętem laboratoryjno-pomiarowym. Z wyposażenia korzystać mogą zarówno lokatorzy Inkubatora, jak i klienci zewnętrzni, firmy z miasta i regionu. Możliwe jest zlecanie Inkubatorowi usług obróbczych przy wykorzystaniu urządzeń CNC: tokarki dwuwrzecionowej, pionowych i poziomych centrów tokarsko-frezarskich Yamazaki Mazak, maszyny do cięcia strumieniem wody Eckert, urządzenia do spawania wiązką elektronów CVE, półautomatów spawalniczych pracujących metodą MIG/MAG, TIG oraz elektrodrążarki wgłębnej Exeron.

Usługi pomiarowe świadczone są przy wykorzystaniu współrzędnościowej maszyny pomiarowej Zeiss Accura. Inkubator świadczy usługi badawcze w swoim laboratorium metalograficznym z nowoczesną aparaturą do przygotowania i preparatyki próbek metalograficznych, mikroskopem optycznym, skaningowym mikroskopem elektronowym i optycznym, spektrometrem emisyjnym, oraz laboratorium badań wytrzymałościowych i pomiarów (także w odniesieniu do badań nieniszczących NDT).

Ten zakres w najbliższym czasie ulegnie znacznemu poszerzeniu. Z końcem marca ruszy w obiekcie Inkubatora supernowoczesne Laboratorium Międzyuczelniane z bodaj najlepszym w kraju wyposażeniem do badań materiałowych. To wyposażenie umożliwi samodzielne lub wspólne z przemysłem prowadzenie przez uczelnie i naukowców badań struktur każdego materiału badawczego, z komórkami macierzystymi oraz nowotworowymi włącznie.

Cel: zmiana jakości
„Jesteśmy przekonani, że czeka nas w najbliższych latach sporo pracy. Im więcej, tym lepiej. Pretendując do roli renomowanego ośrodka innowacji i skutecznej instytucji otoczenia biznesu, chcemy spowodować jakościowe zmiany w gospodarce otaczającego nas regionu” – słyszymy w finale naszej wizyty w stalowowolskim Inkubatorze Technologicznym.

Za czyje pieniądze ITSTW zbudowano Obiekty ITSTW zbudowano za kwotę ponad 20 mln zł ze środków własnych Gminy Stalowa Wola i Agencji Rozwoju Przemysłu SA. Wyposażenie tego ośrodka zakupiono i zabudowano ze środków UE i funduszy własnych Gminy Stalowa Wola, która była wnioskodawcą i beneficjentem projektu „Od COP-u do innowacji i rozwoju” – Inkubator Technologiczny w Stalowej Woli jako narzędzie rozwoju gospodarki i innowacji Polski Wschodniej, w ramach Programu Operacyjnego Rozwój Polski Wschodniej 2007–2013. Wartość projektu: 18 057 600 zł. Wartość dofinansowania z EFRR: 16 251 840 zł.