Polska–Norwegia: innowacyjne rozwiązania, a efektywność energetyczna

Jakie rozwiązania systemowe z wykorzystaniem nowoczesnych, innowacyjnych technologii, wykorzystujących odnawialne źródła energii przyczyniają się do zwiększenia efektywności produkcji i konsumpcji energii? Odpowiedź na to pytanie próbowano znaleźć podczas debaty zamkniętej zorganizowanej przez Instytut Innowacyjna Gospodarka i International Development Norway w ramach projektu finansowanego z Norweskiego Mechanizmu Finansowego.

W spotkaniu uczestniczyli przedstawiciele polskiego sektora energetycznego m.in. z takich firm i instytucji jak ENEA, PGE, PKP Energetyka, Emerson, Agencja Rynku Energii, Konfederacja Lewiatan, Politechnika Warszawska, Instytut Energetyki Odnawialnej oraz eksperci z Norwegii Johnny Aak z Energy Management Consulting AS, Eirik Aartun, Powel AS oraz Anders Stølan IDN AS.

W pierwszej części spotkania eksperci norwescy przybliżyli słuchaczom sytuację na rynku energii w krajach skandynawskich. Jak wskazywali głównym celem rządu w tym obszarze jest podniesienie bezpieczeństwa energetycznego, zwiększenie poziomu udziału energetyki odnawialnej oraz zniesienie barier dla rozwoju wspólnego rynku energii. Co ciekawe aż 80% przychodów z produkcji energii jest przeznaczane na cele poprawy jakości życia społeczeństwa jak np. budowa dróg, szkół itp.

Prelegenci zwrócili miedzy innymi uwagę na fakt, że ceny energii w Norwegii są stosunkowo niskie, kształtując się na podobnym poziomie jak w Polsce. Z tego powodu, pomimo dużej świadomość proekologicznej społeczeństwa indywidualne gospodarstwa domowe przywiązują małą wagę do zwiększania efektywności energetycznej. Z drugiej strony, aby zwiększyć udział rozproszonej energetyki odnawialnej państwo dofinansowuje inwestycje w pompy ciepła i instalacje solarne.

Ciekawe rozwiązania w tym zakresie proponuje np. firma Otovo, wykorzystując geo-lokację i satelitarne mapowanie obiektów. Osoba zainteresowana może po prostu na stronie takiego dostawcy paneli fotowoltaicznych odnaleźć swój budynek na Google Maps, a specjalna aplikacja od razu dokona pomiaru i wyliczy nam możliwości i koszt takiej instalacji.
Zmiana zachowań i wyborów konsumentów energii jest też kwestią ostatnich 20 lat, zatem rozpatrując sytuację Polski być może należy przeanalizować, co zadziało się na przestrzeni tego okresu w norweskiej świadomości – powiedział Anders Stølan.

Johnny Aak wskazywał, że stosunkowo nowym kierunkiem produkcji energii elektrycznej, rozwijanym na szeroką skalę są lądowe farmy wiatrowej – dwie największe są zlokalizowane rejonie Rogaland i Trøndelag. Do 2021 planuje się zainstalowanie mocy w wysokości 67,5 ThW. Aby osiągnąć ten cel, mówił Aak, niezbędne będą inwestycje w modernizację sieci energetycznej, która w większości została zbudowana w latach 70-80 ubiegłego wieku.

Norwegia jest na pewno liderem transformacji w kierunku zerooemisyjnych samochodów elektrycznych. W 2015 roku samochody elektryczne stanowiły 22% udział w rynku. Natomiast rząd przyjął ambitny cel, aby do 2025 wszystkie nowe samochody były elektryczne, wodorowe lub hybrydowe. Idą za tym konkretne zachęty ze strony państwa – duże zniżki podatkowe przy zakupie samochodu czy możliwość poruszania się w strefach ograniczonego ruchu jak np. bus pasy. Jednak pojazdy elektryczne w Norwegii to nie tylko samochody, ale także statki do połowów, autobusy czy nawet promy. Przyczynia się to w znacznym stopniu do rozwoju takiej gałęzi przemysłu, jaką jest produkcja baterii. Już w tej chwili kilka międzynarodowych firm rozpoczęło inwestycje w tego rodzaju zakłady produkcyjne na rynku norweskim.

Uczestnicy debaty stwierdzili, ze doświadczenia norweskie mogą być szczególnie przydatne przy procesie transformacji, czyli wykorzystaniu nowych źródeł energii, odnawialnych źródeł energii, jak również budowaniu systemów z tym związanych oraz decentralizacji systemów.

Zdaniem Eirika Aartuna szczególnie interesujący z polskiego punktu widzenia wydaje się system zarządzania rozproszonymi źródłami energii oraz systemy wspierające konsumentów końcowych w zarządzaniu swoimi wyborami – np. aplikacje wdrażane razem z systemem Smart Meters, dostarczające informacje m.in. o cenach, bieżącym zużyciu, planowanych problemach i terminie ich rozwiązania.

W drugiej części spotkanie uczestnicy dyskutowali także na temat poprawy efektywności energetycznej przy zastosowaniu najnowocześniejszych technologii jak np. poprzez wykorzystanie big data, digitalizację procesów i pomiarów, czy automatyzację. Tutaj zarówno Polska jak i Norwegia posiadają doświadczenia, którymi mogą się podzielić. Jak zauważył m.in. Tomasz Kosik z firmy Emerson konieczne jest zwiększanie efektywności energetycznej nie tylko u producentów energii, ale także u konsumentów, jakimi są duże zakłady przemysłowe.

Wśród zakładów przemysłowych jest ogromne pole do optymalizacji wykorzystania energii, co przyczyni się do konkretnych redukcji emisji CO2. W dzisiejszych czasach istnieją technologie, które można wykorzystywać do zwiększenie efektywności energetycznej, m.in. takie jakie oferuje nasza firma, które są znacznie tańsze niż kiedyś, łatwo dostępne i proste w implementacji – mówi Tomasz Kosik. Potrzebne jest jednak wsparcie agend rządowych, które poprzez wprowadzenie odpowiednich zachęt mogłyby skłonić przemysł do optymalizacji wykorzystania energii do produkcji.

Debata została zrealizowana w ramach projektu: „Polska – Norwegia 2025 – roadmapa zwiększonej efektywności zrównoważonej produkcji i konsumpcji energii. Rozwiązania systemowe z wykorzystaniem nowoczesnych, innowacyjnych technologii, wykorzystujących odnawialne źródła energii” finansowanego z Norweskiego Mechanizmu Finansowego.