Szczęśniak Pojazdy Specjalne – Pojazdy specjalne nowej generacji

Coraz częściej na ulicach polskich miast można zauważyć pojazdy specjalne z logotypem firmy Szczęśniak Pojazdy Specjalne sp. z o.o. Podczas wizyty na tegorocznym Międzynarodowym Salonie Przemysłu Obronnego dostrzegłem na stoisku firmy dwa dziwne pojazdy przyciągające wzrok prostotą konstrukcji, a jednocześnie spełniające ekstremalne wymagania eksploatacyjne.

Firma Szczęśniak Pojazdy Specjalne sp. z o.o. (w skrócie: Szczęśniak PS) jest jednym z liderów produkcji samochodów specjalnych w Europie Środkowo-Wschodniej. Prezentowane na targach pojazdy to: Lekki Samochód Terenowy (LST) i Kołowa Platforma Wysokiej Mobilności (KPWM). Są to nowe modele w portfolio firmy, która produkuje pojazdy dostosowane do specyficznych wymagań m.in. straży pożarnej, wojska, policji oraz służb celnych i granicznych. Są one przykładem pojazdów specjalnych nowej generacji.

Pojazdy pokazane w Kielcach to tak zwane demonstratory technologii, czyli pierwsze wersje jeszcze nieodzwierciedlające w pełni wyglądu pojazdów, które trafią do produkcji seryjnej, ponieważ docelowe ich wyposażenie zostanie dopiero uzgodnione z zamawiającym. Zostały one zaprojektowane i skonstruowane przez specjalistów z firmy we współpracy z Wojskowym Instytutem Techniki Pancernej i Samochodowej oraz Wojskową Akademią Techniczną. „Wykonanie demonstratorów pojazdów ma na celu przetestowanie różnych rozwiązań konstrukcyjnych oraz możliwość sprawdzenia zachowania się tych pojazdów w ekstremalnych warunkach pracy” – mówi Grzegorz Szczęśniak, wiceprezes zarządu Szczęśniak Pojazdy Specjalne sp. z o.o.

Czy wiesz, że… Duże znaczenie dla firmy ma innowacyjność. Spółka zajęła 47. pozycję w rankingu 500 najbardziej innowacyjnych firm w Polsce. Fakt ten nie powinien dziwić, gdyż firma współpracuje z licznymi jednostkami badawczymi, w tym m.in. z Wojskowym Instytutem Techniki Pancernej i Samochodowej (WITPiS) oraz Wojskową Akademią Techniczną (WAT). W trakcie prac konstrukcyjnych pojazdów LST i KPWM eksperci z WAT przeprowadzili symulację właściwości fizycznych pojazdów oraz wykonali analizy metodą elementów skończonych. Teraz WITPiS wykona badania trakcyjne, sprawdzi funkcjonowanie w skrajnych warunkach atmosferycznych, wykona crash testy. Po uzyskaniu pozytywnych wyników badań nowe pojazdy firmy Szczęśniak PS zostaną przebadane przez jedną z akredytowanych jednostek w celu uzyskania homologacji i rozpoczęcia przygotowań do uruchomienia produkcji seryjnej.

Nowe polskie pojazdy dla służb specjalnych
„Podstawą koncepcji konstrukcji nowych pojazdów firmy Szczęśniak PS było uzyskanie dobrej dzielności w terenie, dużej ładowności oraz modułowości umożliwiającej dalszy rozwój konstrukcji wyrobów. LST to pojazd zbudowany w układzie 4×4. KPWM zaś to ciężarówka w układzie napędowym 6×6, cechująca się większą ładownością oraz dzielnością terenową niż pojazdy już obecne na rynku” – stwierdza Grzegorz Szczęśniak.

Istotnym elementem konstrukcyjnym nowych pojazdów jest ograniczenie zastosowania złożonych układów mechanicznych i skomplikowanych systemów elektronicznych. Dzięki temu – zdaniem konstruktorów – mają one zdawać egzamin wszędzie tam, gdzie typowe pojazdy komercyjne się nie sprawdzą. „Pojazdy typu LST i KPWM w żargonie służb specjalnych nazywa się «wołami roboczymi», które nie boją się pracy w żadnych warunkach” – opowiada Grzegorz Szczęśniak.

W związku z tym pojazdy mogą bezawaryjnie pracować w ciężkim terenie, są odporne na korozję oraz przystosowane do działania w skrajnych temperaturach (od –30°C do +50°C) i przy dużym zapyleniu. Dodatkowo w ich układach napędowych zastosowano reduktory skrzyni biegów oraz mechanizmy różnicowe niezbędne podczas jazdy po bezdrożach. Układy te zbudowane są z komponentów serwisowanych w globalnych sieciach serwisowych.

Istotnym elementem konstrukcji LST jest jego wytrzymałość i lekkość konstrukcji uzyskana poprzez dobór odpowiednich materiałów konstrukcyjnych. Poszycie oraz konstrukcję nośną pojazdu wykonano z aluminium. Całość karoserii jest zamocowana na ramie głównej pojazdu z wykorzystaniem elementów gumowych, amortyzujących drgania. Oprócz tego zastosowano specjalną ramę pomocniczą umożliwiającą osiągnięcie ładowności pojazdu na poziomie do 1700 kg. „Wzmocnione profile ramy gwarantują odpowiednią sztywność przy zginaniu i skręcaniu, a jednocześnie zapewniają niską całkowitą masę konstrukcji, dzięki czemu uzyskano korzystny stosunek mocy do wagi pojazdu. Dobre właściwości trakcyjne pojazdu osiągnięto m.in. dzięki sprężynom śrubowym w zawieszeniu i zastosowaniu stabilizatora przedniej osi” – argumentuje Grzegorz Szczęśniak.

W KPWM wykorzystano klasyczną konstrukcję podwozia. W zawieszeniu pojazdu zastosowano szereg elementów sprężystych takich jak: wzmocnione paraboliczne resory piórowe na przedzie pojazdu, resory półeliptyczne w jego tyle, a także amortyzatory oraz stabilizator umożliwiający zmniejszenie bocznych przechyłów nadwozia podczas pokonywania zakrętów. Dodatkowo przednia oś napędowa została przesunięta w celu zwiększenia kąta natarcia. W prezentowanej aktualnie wersji wynosi on 40 stopni. „W montażu elementów konstrukcyjnych podwozia zastosowano rozwiązania chroniące podwozie przed uszkodzeniem podczas poruszania się w trudnym terenie. Wszystkie podzespoły podwozia schowano, montując je w dużej odległości od podłoża. Wzmocniono także miskę olejową silnika oraz zastosowano szeroki zderzak pełniący dodatkowo funkcję ochronną dla chłodnicy i elementów silnika.

Dowolna konfiguracja
Jak wynika z przeprowadzonych przez firmę Szczęśniak PS analiz popytu na samochody specjalne, istnieje duże zapotrzebowanie na pojazdy typu LST i KPWM, i to zarówno w Polsce, jak i zagranicą, m.in. w krajach rozwijających się, w Afryce oraz na Bliskim Wschodzie. Fakt ten stanowi dużą szansę rozwojową dla zakładu. Produkcja LST i KPWM ma umożliwić firmie poszerzenie oferty, a także dywersyfikację rynków zbytu. Producent planuje także uruchomienie licencyjnego montażu w wybranym kraju docelowym. „Powstanie LST i KPWM jest przełomowym momentem w historii naszej firmy. Pojazdy te są efektem intensywnej, wielomiesięcznej pracy oraz owocem wieloletniego doświadczenia w budowaniu pojazdów specjalnych. Co ważne, oba pojazdy zostały opracowane i wyprodukowane w Polsce” – wyjaśnia Grzegorz Szczęśniak.

Firma działa w Bielsku-Białej od 1992 roku i od samego początku produkowała pojazdy specjalne przeznaczone dla służb mundurowych. Spółka jako pierwsza w branży pożarniczej w Polsce wprowadziła system zarządzania jakością wg norm ISO 9001, ISO 14001. Później został on jeszcze rozszerzony przez uwzględnienie wymagań AQAP 2110 niezbędnych w wypadku realizacji dostaw dla Sił Zbrojnych Państw NATO. Firma Szczęśniak PS uzyskała także certyfikat wiarygodności Agencji NATO ds. Zaopatrzenia i Utrzymania Sprzętu.

Spółka oferuje trzy podstawowe grupy produktowe: pojazdy strażackie, pojazdy wojskowe oraz inne pojazdy specjalne, w tym pojazdy warsztatowe, policyjne, monitorujące granice. Tym, co pozwala firmie z optymizmem patrzeć w przyszłość, są nie tylko kontrakty na krajowym podwórku, lecz także zwiększająca się sprzedaż zagranicą. W tym roku 40% produkcji firmy to produkty na eksport. Wśród krajów, do których w najbliższej przyszłości trafią pojazdy z logo Szczęśniak, znajdą się: Gruzja, Kenia, Nigeria oraz Rwanda.

Możliwość pozyskania nowych rynków zbytu zapewnia firmie wprowadzanie własnych rozwiązań technologicznych. Jednym z nich jest zabudowa modułowa umożliwiająca dowolną konfigurację pojazdów na etapie produkcji oraz łatwą modernizację pojazdów po ich wyprodukowaniu lub – w razie konieczności – naprawę uszkodzeń powstałych podczas użytkowania. „Podstawowym założeniem konstrukcyjnym w firmie jest ograniczenie liczby głównych podzespołów, co umożliwia wysoki stopień dostosowania produktu do potrzeb klienta przy utrzymaniu kosztów projektowania, produkcji i zarządzania częściami zamiennymi na stałym poziomie – mówi Grzegorz Szczęśniak i dodaje: – W procesie rozwoju produktów olbrzymią wagę przykładamy do wymagań oraz wygody przyszłych użytkowników. Poprzez połączenie w równym stopniu potrzeb klientów z nowoczesnymi rozwiązaniami technicznymi dostępnymi na rynku uzyskujemy sprawdzoną recepturę na dobry produkt i satysfakcję naszych partnerów, użytkowników oraz dostawców”.

Innowacyjność firmy Szczęśniak PS potwierdzona została m.in. certyfikatem przyznanym przez Międzynarodową Sieć Naukową i Instytut Nauk Ekonomicznych Polskiej Akademii Nauk. Firma zajęła także 47. pozycję w rankingu 500 najbardziej innowacyjnych firm w Polsce. Potwierdzeniem jakości i innowacyjności pojazdów jest wiele prestiżowych nagród i wyróżnień, m.in.: nagroda Innowacja Roku 2010 dla Kołowego Wozu Zabezpieczenia Technicznego przyznana przez Forum Biznesu „Gazety Prawnej”, tytuł Regionalnego Lidera Innowacji i Rozwoju roku 2010, 16 nagród i wyróżnień zdobytych podczas kolejnych Międzynarodowych Wystaw Ratownictwa i Techniki Przeciwpożarowej EDURA oraz cztery nagrody DEFENDER zdobyte podczas kolejnych Międzynarodowych Salonów Przemysłu Obronnego.

Nowa hala – nowe możliwości
Wprowadzenie na rynek dwóch nowych pojazdów stało się możliwe dzięki uruchomieniu produkcji w nowej hali, która została oddana do użytku w roku 2013. Znajduje się ona w Bielsku-Białej i należy do Katowickiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej. „Hala zajmuje powierzchnię niemal 10 tys. m2. Jest wyposażona w nowoczesny park maszynowy umożliwiający wykonanie najbardziej złożonych konstrukcji pojazdów” – mówi Grzegorz Szczęśniak.

Nowa i przestronna powierzchnia produkcyjna stwarza firmie wiele możliwości – zwiększenie automatyzacji produkcji poprzez rozwój parku maszynowego czy optymalizację procesu produkcyjnego i rozbudowę zaplecza IT. Z myślą o kolejnych rozwiązaniach technologicznych firma planuje budowę nowoczesnego laboratorium do badań pojazdów specjalnych oraz wykonanie toru testowego przystosowanego do zakładowych badań eksperymentalnych samochodów specjalnych.

Przedsiębiorstwo prowadzi również nabór na stanowiska inżynierskie. Zamierza także zwiększyć zatrudnienie bezpośrednio związane z produkcją. Jednocześnie firma organizuje interdyscyplinarne szkolenia wszystkich zatrudnionych pracowników. „Na ten cel otrzymaliśmy dofinansowanie z Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki” – stwierdza Grzegorz Szczęśniak.

Firma Szczęśniak PS, mimo rozwoju na globalnych rynkach, zachowuje charakter firmy rodzinnej. Co interesujące, według jej twórców jest to jeden z istotnych czynników sukcesu. „Rodzinny charter firmy, nie zawsze doceniany w Polsce, jest niezwykle ceniony zagranicą, bowiem gwarantuje odpowiednie zaangażowanie kierownictwa firmy oraz szybką decyzyjność, kiedy jest ona niezbędna – tłumaczy Grzegorz Szczęśniak i podsumowuje: – Możliwość zaoferowania kompleksowego rozwiązania, wysoka jakość produktów oraz elastyczność w działaniu przyczyniły się do zajęcia wysokiej pozycji na globalnym rynku samochodów specjalnego przeznaczenia.

Czy wiesz, że… Firma Szczęśniak PS należy do wąskiego grona producentów samochodów specjalistycznych przeznaczonych dla straży pożarnej, wojska, policji, straży granicznej itp. Zakład ma w swoim portfolio m.in.: samochody ratowniczo-gaśnicze, holowniki, laboratoria przewoźne, kontenery pożarnicze, pojazdy do przewozu tkanek i organów, mobilny system stawiania barier itp.

Czy wiesz, że… Na tegorocznym XXII Międzynarodowym Salonie Przemysłu Obronnego MSPO w Kielcach firma zaprezentowała dwa nowe pojazdy: Lekki Samochód Terenowy, a także Kołową Platformę Wysokiej Mobilności. Zademonstrowane w Kielcach modele to pierwsze wersje samochodów, które w przyszłości mogą zostać zbudowane w różnych wariantach w zależności od potrzeb klientów. Pojazdy przygotowane są także do montażu wyposażenia specjalistycznego. LST może zostać zbudowany w wersji lekko opancerzonej, zapewniającej bezpieczny i niezawodny transport dla dziewięciu osób. KPWM zaś może zostać zbudowana np.: w wersji dla służb ratowniczo-gaśniczych.