Jak wybrać dobrą chłodnicę do swojej maszyny

Dobra chłodnica ma ogromny wpływ na sprawność maszyny, w której pracuje. Właściwy dobór chłodnicy bezpośrednio przekłada się na wydajność i żywotność układów napędowych. Z kolei właściwy dobór materiałów do produkcji chłodnicy, właściwe wyliczenie jej mocy i staranność wykonania wpływają na jej sprawność i żywotność. Mariusz Krysiak w rozmowie z Romanem Chomiczem, właścicielem firmy ZRCH.

Sprawność maszyny to tylko jeden z parametrów, na który wpływa praca chłodnicy.
Zadaniem chłodnicy jest utrzymanie właściwej temperatury chłodzonego układu. Mówiąc prościej, właściwej temperatury płynów silnikowych, oleju hydraulicznego, powietrza, spalin i innych mediów. Przykładowo, niewłaściwie dobrana chłodnica silnika powoduje przegrzanie lub przechłodzenie układu, co może się zakończyć usterką silnika. W przypadku intercoolerów niedowymiarowanie chłodnicy powoduje spadek mocy silnika w stosunku do wskazanej przez jego producenta.

Podobnie dzieje się, gdy użytkownik niewłaściwie eksploatuje układ chłodzenia, tzn. nie dba o poziom i jakość płynu chłodzącego lub nie czyści powierzchni radiatora z zanieczyszczeń znajdujących się w otoczeniu pracy układu. Zarówno poziom płynu, jak i zanieczyszczenie radiatora przekładają się na wydajność chłodnicy, a jakość płynu bezpośrednio wpływa na stan jej wnętrza. Płyn chłodzący działa również antykorozyjnie i przeciwzamarzaniowo. Zatem właściwy dobór i właściwa eksploatacja chłodnicy bezpośrednio przekładają się na sprawność i żywotność urządzenia, w którym chłodnica pracuje.

Czyli układem chłodzenia warto się dobrze opiekować?
Tak, ale warto też zwrócić uwagę na solidną konstrukcję. Szczególnie w ekstremalnych warunkach, na przykład w kopalniach, gdzie pracuje większość naszych produktów. Chodzi tu przede wszystkim o wysoką temperaturę otoczenia – powyżej 30˚C, zmieniającym się ciśnieniu powietrza, wilgoci, oddziaływaniu agresywnego powietrza oraz wysokim zapyleniu, które stwarza zagrożenie wybuchem. Powodują one, że układ chłodzenia musi być skonstruowany z ponadprzeciętną jakością. Dlaczego?

Chłodnica pracująca w takich warunkach musi przede wszystkim zapewnić odpowiednie chłodzenie silnika i hydrauliki, ale również wytrzymać niekorzystne warunki działające bezpośrednio na nią. Materiały zastosowane do budowy chłodnic pracujących w takich warunkach muszą się charakteryzować wysokimi właściwościami odbioru ciepła oraz odpornością na korozję. Sama konstrukcja chłodnicy i umieszczenie jej w maszynie musi zaś pozwalać na swobodny przepływ powietrza jako czynnika chłodzącego, a także umożliwiać użytkownikowi przegląd i czyszczenie radiatora. Do miejsc zagrożonych wybuchem pyłu węglowego lub metanu produkujemy specjalną aplikację zgodną z wymogami ATEX.

A czym się różni taka solidna chłodnica od zwykłych układów chłodzących?
Obecnie zarówno na rynku motoryzacyjnym, jak i w przemyśle są stosowane standardowe chłodnice aluminiowe. Nasza firma specjalizuje się w produkcji chłodnic z materiałów odporniejszych na warunki atmosferyczne, tj. miedzi, mosiądzu, stali nierdzewnej, miedzioniklu.

Chłodnice pracujące na powierzchni – choćby w samochodach – nie są narażone na działanie tak ekstremalnych warunków otoczenia. Zastosowanie odpowiedniego medium zwykle pozwala ustrzec się większości awarii.

Ekstremalne warunki, w których pracują nasze układy chłodzenia, panują również w górnictwie naziemnym (w kopalniach odkrywkowych, kamieniołomach, żwirowniach). Oczywiście, w tych miejscach nie istnieje zagrożenie stałą wysoką temperaturą czy działaniem związków chemicznych. Tam chłodnica jest narażona głównie na uszkodzenia mechaniczne spowodowane wypiaskowaniem. Piasek wraz z powietrzem czerpanym przez wentylator chłodnicy dostaje się na powierzchnię radiatora. Długotrwałe działanie piasku powoduje rozszczelnienia na powierzchni radiatora. Można im zapobiec, stosując właściwie dobrane materiały.

Kolejną ekstremalną lokalizacją są miejsca narażone na działanie wilgotnego zasolonego powietrza oraz słonej wody.

Co gdy pojawi się awaria?
Niewielkie uszkodzenia mechaniczne – rozszczelnienia spowodowane uderzeniem – można naprawiać, łatać bez uszczerbku dla sprawności i dalszego funkcjonowania chłodnicy. Zabieg taki jest zwykle o wiele tańszy niż wymiana radiatora czy zakup nowej chłodnicy. Natomiast uszkodzenia spowodowane niewłaściwą eksploatacją, tzn. stosowaniem niewłaściwego medium chłodzącego lub jego brakiem, a także zaniechaniem czyszczenia powierzchni radiatora powodują nieodwracalne zmiany w strukturze użytego do jego produkcji materiału, co objawia się przegrzaniem chłodnicy lub jej skorodowaniem i prowadzi do rozszczelnień. Takie uszkodzenia są zwykle nienaprawialne. Regeneracja tak uszkodzonej chłodnicy kończy się wymianą radiatora.

Prócz gwarancyjnego i pogwarancyjnego serwisu chłodnic własnej produkcji, w miarę możliwości produkcyjnych, realizujemy również serwis i naprawy chłodnic innych producentów.

Proszę wymienić przykłady zastosowania waszych chłodnic.
W nasze produkty są wyposażone głównie maszyny górnicze pracujące na powierzchni i pod ziemią i zapewniające ciągłość wydobycia rud miedzi, soli, węgla kamiennego i brunatnego, a także piasku, żwiru i wszelkiego rodzaju kruszyw. Realizowaliśmy również projekty dla elektrowni wiatrowych, producentów i użytkowników sprężarek oraz sprzętu pracującego w otoczeniu wysokiego zasolenia. Nasze układy zapewniają utrzymanie właściwej temperatury wszystkich systemów w maszynach, począwszy od silnika, przez hydraulikę, na chłodzeniu spalin kończąc.

Dzięki funkcjonowaniu działu konstrukcyjnego jesteśmy w stanie zaprojektować, a następnie wykonać nawet bardzo krótką serię lub wręcz jedną sztukę, czego z reguły nie podejmują się wielcy producenci korporacyjni. Mamy ciekawą i kompleksową ofertę: od koncepcji, przez obliczenia, projekt, aż po gotowy produkt

Nasze realizacje są wysokospecjalistyczne, często się zdarza, że drzwi naszej firmy są ostatnimi, do których puka klient, u którego poprzednio zastosowane rozwiązania się po prostu nie sprawdziły. Lokalizacja zakładu na terenie zagłębia miedziowego pozwoliła nam zdobyć uznanie zakładów górniczych KGHM i lokalnych firm. Dlaczego? Bliskość skraca czas reakcji na problemy, skraca czas dostaw, ułatwia kontakt, a przeszło dwudziestoletnie doświadczenie na rynku oraz znajomość problematyki pozwalają właściwie ocenić problem i dobrać najwłaściwsze rozwiązanie.

Co muszę zrobić, jeśli chcę złożyć zamówienie?
Jest kilka dróg dotarcia do naszej firmy, przede wszystkim nasza strona www.zrch.pl. Użytkownicy, którzy raz skorzystali z naszych usług, w razie kolejnej potrzeby najczęściej do nas wracają, a ich opinia jest świetną rekomendacją naszej pracy. Jako producent chłodnicy staramy się także wychodzić naprzeciw naszemu odbiorcy, czyli producentowi maszyny, w której będzie działać chłodnica, nawiązując kontakty podczas targów branżowych, ale także prowadząc prezentacje nowych rozwiązań bezpośrednio w siedzibie odbiorcy.

Klienci trafiający do nas to najczęściej producenci różnego rodzaju maszyn, poszukujący kompletnych układów chłodzenia do nowo realizowanych projektów, ale również serwisy producenckie. Są też tacy, którzy oczekują zaprojektowania i wykonania wydajniejszego i trwalszego zamiennika obecnie użytkowanej chłodnicy.

Samą procedurę zamawiania możemy podzielić na dwa rodzaje. Pierwsza to zamówienie na chłodnice już zaprojektowane i możliwe do szybkiej realizacji. Wówczas oczekujemy od klienta pisemnej formy zamówienia, która powinna zawierać: model chłodnicy, liczbę sztuk, cenę netto oraz wcześniej ustaloną formę płatności i sposób dostawy. Druga dotyczy nowych realizacji i jest nieco bardziej skomplikowana i dłuższa ze względu na ustalenia techniczne z działem konstrukcyjnym, realizację projektu, jego wycenę i ofertowanie.

No dobrze. Zamawiam. Kiedy dostawa?
Każde wyzwanie stawiane przed nami przez klienta przechodzi podobną drogę, a jego realizacja jest wynikiem pracy wielu osób – zarówno po naszej stronie, jak i po stronie zamawiającego. Jesteśmy wykonawcą, a produkt przez nas tworzony musi spełniać oczekiwania zamawiającego: od właściwości cieplnych, przez gabaryty, a na kolorze kończąc. Dlatego kontakt na etapie projektowym i precyzowanie oczekiwań klienta pozwalają ustrzec się błędnych założeń i niedomówień. W zależności od skali trudności zadania proces projektowo-produkcyjny pierwszego prototypowego egzemplarza trwa od kilku do kilkunastu tygodni.