PG Silesia – Tysiąc ton węgla netto na etat

W ostatnich latach w PG Silesia zainwestowano ponad miliard złotych. O tym, jakie są tego efekty, a także w jaki sposób zmienić upadającą kopalnię w nowoczesny zakład wydobywczy, z Michalem Heřmanem, prezesem zarządu PG Silesia, rozmawia Adam Sieroń.

W ostatnim czasie w PG Silesia ustanowiony został rekord miesięcznego postępu ściany. Jak udało się go osiągnąć i jakie to ma znaczenie dla firmy?

Rzeczywiście, na początku tego roku ustanowiono w naszym zakładzie rekord miesięcznego postępu ściany. Wynosi on w tej chwili 180 m. Jest to najlepszy wynik osiągnięty w kopalni mogącej się poszczycić ponad stuletnią historią. Należy jednak podkreślić, że rekord ten nie jest dla nas kwestią najistotniejszą. Zdecydowanie ważniejsze jest to, byśmy osiągali stabilne wyniki wydobycia przez cały rok. Naszym celem na rok 2015 jest wynik na poziomie 1,9 mln t czystego węgla.

Czy wiesz, że… W kopalni PG Silesia ustanowiono rekord miesięcznego postępu ściany. Wynosi on w tej chwili 180 m. Jest to najlepszy wynik w zakładzie mogącym się poszczycić ponad stuletnią historią. Rekord został ustanowiony na ścianie nr 102 w pokładzie 325/1. W 2015 r. kopalnia zamierza wydobyć 1,9 mln t czystego węgla.

Oczywiście bardzo nas cieszy fakt ustanawiania wewnętrznych rekordów. Z całą pewnością tego typu osiągnięcia bardzo motywują zarówno załogę, jak i kadrę zarządzającą. Myślę, że jest to również pozytywny sygnał dla właściciela i całego sektora górnictwa w Polsce.

Roczne wydobycie na poziomie 1,9 mln t węgla netto to docelowa ilość dla PG Silesia?

Naszym podstawowym założeniem w tej chwili jest prowadzenie wydobycia z dwóch ścian jednocześnie. Znaczy to, że w kolejnych latach przewidujemy ukształtowanie wydobycia na maksymalnym poziomie, pomiędzy 1,8 a 2 mln t czystego węgla. Taka ilość czystego węgla była zaplanowana już na początku działań nowego właściciela kopalni, czyli pięć lat temu. W gruncie rzeczy zwiększanie poziomu wydobycia PG Silesia powyżej 2 mln t rocznie nie byłoby obecnie strategicznie sensowne.

Osiągnięcie przez kopalnię mocy wydobywczych zamyka kilkuletni cykl inwestowania w zakład?

KWK Silesia została przejęta od Kompanii Węglowej w grudniu 2010 r. W początkowej fazie nie prowadziliśmy wydobycia, trwały za to wzmożone prace przygotowawcze. Rozpoczęliśmy też niezwykle ważny proces rekrutacji nowej załogi. Dodatkowo modernizowaliśmy zakład przeróbki mechanicznej węgla, trwały procesy zakupu niezbędnego sprzętu, a także budowa nowej łaźni dla pracowników. W maju 2012 r. uruchomiona została pierwsza ściana. Po kilkuletniej przerwie wydobycie węgla w kopalni Silesia ruszyło ponownie.

Czy wiesz, że… KWK Silesia została sprywatyzowana w grudniu 2010 r. Po intensywnym procesie modernizacji w roku 2012 uruchomiono pierwszą ścianę wydobywczą, a w roku 2014 – kolejne. W tym czasie przeprowadzono modernizację szybu, zakładu przeróbki mechanicznej węgla, a także budynku administracji oraz nowych łaźni dla załogi. Zainwestowano w najnowocześniejszy sprzęt – m.in. w dwa kompleksy ścianowe oraz cztery kombajny chodnikowe do prac przygotowawczych. Przeprowadzono nabór nowych pracowników i zmieniono organizację pracy. W sumie w ciągu ostatnich pięciu lat zainwestowano w kopalnię ponad miliard złotych. Rok 2015 jest pierwszym, w którym PG Silesia pracuje na pełnych obrotach, prowadząc wydobycie z dwóch ścian jednocześnie.

W 2013 r. trwały intensywne prace związane z modernizacją szybu. Celem tej kluczowej inwestycji było zwiększenie możliwości wydobywczych naszego zakładu. Eksploatację z drugiej ściany rozpoczęliśmy w kwietniu 2014 r. Warto zatem podkreślić, że rok 2015 jest pierwszym, w którym pracujemy na 100% naszych możliwości.

Większość inwestycji została zrealizowana w latach 2011–2013. W sumie w PG Silesia zainwestowano ponad miliard złotych. Były to głównie inwestycje w sprzęt (w tym w dwa najnowocześniejsze kompleksy ścianowe i cztery kombajny chodnikowe), w modernizację szybu, budynku administracji, zakładu przeróbki mechanicznej węgla czy budowę nowych łaźni. Spore inwestycje poczyniliśmy, by zwiększyć poziom bezpieczeństwa naszych pracowników. Ten program inwestycyjny został zakończony w połowie ubiegłego roku. W czasie pierwszych 3–4 lat w skali roku inwestowaliśmy 200–250 mln zł. Obecnie nasz plan inwestycyjny oscyluje w granicach 50–80 mln zł rocznie. Mówimy tutaj przede wszystkim o nakładach związanych z bieżącym utrzymaniem i remontami urządzeń górniczych. Cały czas prowadzone są także prace przygotowawcze związane z nowymi wyrobiskami oraz prace badawcze. W ostatnim czasie otrzymaliśmy koncesję na rozpoznanie złóż w dwóch nowych obszarach górniczych. Wykonana już została analiza danych geologicznych. Przewidujemy, że w latach 2016–2017 zaczniemy realizować konkretne działania w tym zakresie.

W ostatnim czasie w górnictwie mówi się nie tyle o kryzysie, ile o zapaści. Tymczasem w PG Silesia bite są rekordy wydobycia. Z czego wynika ten fakt? Jaka jest tajemnica takich wyników?

Jak już wspominałem, pojedyncze rekordy wydobycia nie są dla nas tak bardzo istotne. Ważne jest to, jak przedstawia się sytuacja finansowa spółki, jak wyglądają możliwości zbytu i jak kształtują się ceny na rynku. Należy tutaj zaznaczyć, że PG Silesia jest podmiotem stosunkowo małym. W Polsce wydobywa się ok. 70 mln t węgla rocznie. My planujemy produkować 1,9 mln t, mamy zatem niewielki udział w rynku. Jesteśmy natomiast przykładem tego, że przeznaczona do likwidacji kopalnia, przy odpowiednich inwestycjach i organizacji pracy, może działać efektywnie.

Trudno jednak pominąć fakt, że sytuacja na rynku jest niezwykle trudna – całe polskie górnictwo znajduje się w głębokim kryzysie. Z jednej strony wiąże się to bezpośrednio z nadprodukcją z nierentownych kopalń, które dodatkowo są dotowane. Co więcej, Kompania Węglowa w ciągu ostatnich miesięcy prowadziła politykę cenową oderwaną od zdrowych zasad rynkowych, co bardzo negatywnie wpłynęło na ceny surowca. Z drugiej strony mamy za sobą dwie bardzo ciepłe zimy. Dodatkowo cały czas zmagamy się z nieograniczonym importem taniego węgla nie tylko z Rosji, lecz także z innych krajów świata. Duży wpływ na sytuację branży ma także wspieranie alternatywnych źródeł energii – w ostatnim czasie przede wszystkim biomasy.

Czy wiesz, że… Od momentu, w którym Grupa EPH zaczęła inwestować w kopalnię w Czechowicach-Dziedzicach, kładła duży nacisk na efektywność wydobycia. „Współczynnikiem, który jest dla nas istotny i dzięki któremu możemy porównywać się do innych kopalń, jest liczba ton wydobytego węgla przypadającego na etat. W ubiegłym roku, kiedy nie działaliśmy jeszcze na pełnych obrotach, wydobyliśmy ok. 750 t węgla netto na pracownika. Jest to wynik na poziomie najlepszych kopalń na Śląsku” – mówi Michal Heřman, prezes zarządu Przedsiębiorstwa Górniczego Silesia sp. z o.o.W tym roku, kiedy PG SILESIA prowadzi wydobycie na dwóch ścianach jednocześnie, planowane jest osiągnięcie poziomu powyżej tysiąca ton czystego węgla na etat. Jeżeli uda się zrealizować ten cel, to przedsiębiorstwo stanie się najefektywniejszą kopalnią na Śląsku.

Jaka jest więc w tej chwili sytuacja kopalni?

Sytuacja PG Silesia jest trudna, ale stabilna. Swoją uwagę koncentrujemy obecnie głównie na wydobyciu, a na tym polu jesteśmy efektywni. Współczynnikiem, który jest dla nas istotny i dzięki któremu możemy porównywać się do innych kopalń, jest liczba ton wydobytego węgla przypadającego na etat. W ubiegłym roku, kiedy nie działaliśmy jeszcze na pełnych obrotach, wydobyliśmy ok. 750 t węgla netto na pracownika. Jest to wynik na poziomie najlepszych kopalń na Śląsku. W tym roku prowadzimy wydobycie z dwóch ścian jednocześnie, zatem w planach mamy również osiągnięcie poziomu powyżej tysiąca ton czystego węgla na etat. Gdyby udało nam się zrealizować ten cel, wówczas PG Silesia byłaby najefektywniejszą kopalnią na Śląsku.

Co więcej, na naszą korzyść działa fakt, że właścicielem PG Silesia jest EPH – duża grupa energetyczna, która działa w wielu krajach Europy: w Czechach, w Niemczech, na Słowacji, we Włoszech, w Wielkiej Brytanii, na Węgrzech. Dzięki temu nasz węgiel sprzedawany jest nie tylko w Polsce, lecz także w innych krajach regionu.

Czy wiesz, że… Czeska Grupa EPH (Energetický A Průmyslový Holding) jest największą grupą energetyczną w Europie Środkowej. W jej skład wchodzi ok. 40 spółek działających w branżach: energetycznej, wydobywczej, naftowej, gazowniczej oraz transportowej. EPH jest m.in. kompleksowym dostawcą ciepła w Republice Czeskiej. Grupa aktywnie działa także m.in. w Niemczech i na Słowacji. Dzięki temu PG Silesia eksportuje węgiel również do tych krajów.

Trudno dziś przewidzieć, co się stanie w przyszłości. Mam nadzieję, że kolejny rok przyniesie poprawę sytuacji na rynku. Część kopalń ogranicza wydobycie, a zwały Kopalni Węglowej powoli się wyprzedają. Sądzę zatem, że istotnym problemem, który należy rozwiązać, jest import taniego surowca. Jednocześnie niezwykle ważne byłoby to, by polski rząd zapewnił takie same warunki rynkowe dla wszystkich kopalń działających na terenie Polski.

Ta współpraca na linii właściciel–zarząd–załoga jest jednym z podstawowych motorów rozwoju PG Silesia?

Gdy pięć lat temu prywatny właściciel przejmował wszystkie operacje KWK Silesia, pojawiały się obawy o przyszłość zarówno kopalni, jak i pracowników. Wszyscy doskonale zdawali sobie sprawę z faktu, że przez kilka lat nie prowadzono tu wydobycia, a załoga, która została w Czechowicach, była całkowicie zdemotywowana. W momencie przejęcia kopalni pracowało tutaj dokładnie 738 pracowników, natomiast w chwili obecnej poziom zatrudnienia wynosi ponad 1,7 tys. osób. Warto zatem podkreślić, że biorąc pod uwagę odejścia związane m.in. z emeryturami, PG Silesia w ciągu ostatnich pięciu lat stworzyła na Śląsku ponad 1,2 tys. nowych miejsc pracy.

Zdecydowanie widać już pozytywny wpływ poczynionych inwestycji, ale również zmiany organizacji pracy czy porozumienia i nieustannego dialogu ze stroną społeczną. Sami pracownicy czują się częścią kopalni, zatem są o wiele lepiej zmotywowani niż pięć lat temu. Dzięki temu znaleźliśmy się w sytuacji, w której PG SILESIA – wykorzystując nowoczesne technologie i zachowując najwyższe standardy bezpieczeństwa – przedstawiana jest jako przykład efektywnego przedsiębiorstwa.

Wszystkie te elementy czynią z PG Silesia atrakcyjnego pracodawcę, co potwierdza fakt, że w 2013 r. otrzymaliśmy nagrodę „Dobry pracodawca”. Warto dodać, że po dwóch latach działalności zostaliśmy uhonorowani tytułem „Ten, który zmienia polski przemysł”. Wszystkie te wyróżnienia są dla nas bardzo ważne. W pewnym stopniu stanowią wyznacznik tego, że zmierzamy w dobrym kierunku.

Na efektywność działania kopalni pewnie duży wpływ ma właściwy sprzęt. Czy w związku z tym posiadają państwo jakieś technologie, które znacząco usprawniają wydobycie?

Mamy dwa najnowocześniejsze kompleksy ścianowe, które zostały zakupione w latach 2012 i 2013. Warto jednak zaznaczyć, że w tym zakresie PG Silesia nie korzysta z jakiejś technologicznej tajemnicy. Wszyscy bowiem mogą pracować na takim samym sprzęcie, gdyż został on wyprodukowany przez polskiego dostawcę. Myślę, że ważniejszą rolę odgrywa tutaj załoga, która potrafi dostępny sprzęt we właściwy sposób wykorzystać. Dlatego tak istotny aspekt stanowi odpowiedni system organizacji pracy, a także system motywacyjny związany z przyznawaniem premii za wyniki.

Bardzo duży nacisk kładziemy także na dobrą komunikację między zarządem, dyrekcją, kierownictwem, załogą a stroną społeczną. Staramy się na bieżąco informować pracowników o planach i o ich wpływie na bieżącą sytuację spółki. Tłumaczymy, jak poszczególne czynniki odbijają się na wydobyciu, a także na bonusach dla pracowników. Kluczem jest więc zgodna współpraca i odpowiednia komunikacja, tym bardziej że w wypadku PG Silesia pracownicy są jednym z udziałowców kopalni, a ten fakt ma dla nas duże znaczenie.

Czy wiesz, że… PG Silesia produkuje węgiel kamienny przeznaczony przede wszystkim dla sektora energetycznego, ale również specyficzne rodzaje węgla kamiennego do sprzedaży detalicznej. Jednocześnie przedsiębiorstwo sprzedaje gaz kopalniany, kamień do celów budowlanych, a także dostarcza rozwiązań w zakresie ekologicznego składowania minerałów energetycznych (popiołu i pyłów dymnicowych). Obecnie zasoby bilansowe kopalni przekraczają 500 mln ton węgla niskosiarkowego. Część podziemna zakładu górniczego obejmuje dwa poziomy wydobywcze oraz dwa poziomy wentylacyjne z siecią 39,7 km wyrobisk górniczych. Część podziemna połączona jest z częścią powierzchniową pięcioma szybami: trzema wydobywczo-usługowymi oraz dwoma wentylacyjnymi o maksymalnej głębokości do 556 m.