Jak zapewnić stabilność sektora chemicznego w niestabilnych czasach? Produkcja, ludzie, bezpieczeństwo

Jak zapewnić stabilność sektora chemicznego w niestabilnych czasach? Produkcja, ludzie, bezpieczeństwo

05/04/2022
|

„Jak zapewnić stabilność sektora chemicznego w niestabilnych czasach? Produkcja, ludzie, bezpieczeństwo” – pod takim hasłem 4 kwietnia br. odbył się webcast Programu Bezpieczna Chemia, pierwsze tegoroczne wydarzenie organizowane przez Polską Izbę Przemysłu Chemicznego (PIPC).

Webcast Bezpieczna Chemia otworzył cykl spotkań, podczas których omawiane będą wyzwania związane z zapewnieniem stabilności branży we współczesnej, nieprzewidywalnej rzeczywistości. Podczas pierwszego spotkania zaproszeni eksperci rozmawiali o wyzwaniach związanych z produkcją, czynnikiem ludzkim i bezpieczeństwem. Tematem następnych wydarzeń – webcastu w ramach Projektu Chemia 4.0 oraz I Debaty Kampanii Polska Chemia – będą kolejno: cyberbezpieczeństwo oraz surowce, koszty i prawo.

Wydarzenie prowadzili eksperci PIPC – dr inż. Anna Zalewska, Senior Ekspert, Pion Rzecznictwa i Legislacji oraz Marcin Przygudzki, Koordynator Pionu Projektów i Komunikacji, którzy rozmawiali z zaproszonymi gośćmi na temat szeroko pojętego bezpieczeństwa w sektorze chemicznym.

– Bezpieczna chemia to bezpieczeństwo nie tylko procesów, lecz przede wszystkim ludzi. Ów czynnik ludzki jest obecny w naszych rozważaniach jeszcze mocniej, z uwagi na toczącą się w Ukrainie wojnę, która bez wątpienia wpływa także na funkcjonowanie całej branży chemicznej. Mierzymy się szeregiem wyzwań, w zależności od tego z jakiej perspektywy na nie spojrzymy. Obecnie to przede wszystkim m.in. ograniczenia w dostępie do pracowników, zwłaszcza pochodzenia ukraińskiego, a także problemy z dostępem do surowców, półproduktów – należy pamiętać, że od nich zależy funkcjonowanie również szeregu innych gałęzi przemysłu, powiązanych z chemią. Zaczęło się pewne „modelowanie rynku” – wiele firm poszukuje zupełnie nowych rynków zbytu, ale też nowych rynków dostaw. Należy zwrócić uwagę na to, iż wiele przedsiębiorstw chemicznych to zakłady podwyższonego ryzyka, o istotnym znaczeniu dla bezpieczeństwa gospodarczego i energetycznego kraju. Ogromnego znaczenia nabiera współcześnie także kwestia cyberbezpieczeństwa – obecnie każde z przedsiębiorstw, w tym chemiczne, może podlegać zagrożeniom ze strony cyberprzestępczości. Wszystko to sprawia, że branża chemiczna musi mierzyć się z trudną do przewidzenia, zmienną rzeczywistością – podkreślał w eksperckim wystąpieniu, otwierającym spotkanie dr inż. Tomasz Zieliński, Prezes Zarządu PIPC, który przedstawił krótką prezentację, wprowadzającą w cykl najbliższych wydarzeń.

Następnie, w rozmowie eksperckiej, Piotr Grobelny, Przewodniczący Komisji Bezpieczeństwa i Techniki PIPC, Dyrektor Biura Bezpieczeństwa i Prewencji, PCC Rokita S.A., pytany przez prowadzących, jak branża reaguje na nieprzewidywalne zdarzenia w ciągu ostatnich lat, wskazywał, że trwająca już ponad 2 lata pandemia COVID-19 na początku zaskoczyła wszystkich, jednak z czasem biznes nauczył się z nią funkcjonować. Tam, gdzie było to możliwe, wdrażano pracę zdalną, wielu przedsiębiorców dostosowywało się do nowych warunków. Ekspert podkreślał, że zmiany cyfrowe, które dokonały się w tym czasie, są nie do przecenienia. Odnosząc się do strategicznych ram Komisji Europejskiej w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy na lata 2021-2027, nadmieniał, iż wiele działań przemysłu chemicznego wyznacza koncepcja Europejskiego Zielonego Ładu oraz wytyczne strategii w zakresie substancji chemicznych na rzecz zrównoważonego rozwoju, w myśl których chemikalia mają być zrównoważone i bezpieczne. Pytany o kwestie transformacji cyfrowej branży, wskazał, iż chemia niejako zawsze wyprzedzała „swoje czasy” i wyznaczała trendy, tworząc nowoczesne technologie i korzystając z nich.

BEZPIECZEŃSTWO PRACY I ŚRODOWISKA W PRZEMYŚLE CHEMICZNYM

W pierwszym bloku rozmów eksperckich Kamil Szydłowski, Advocacy Manager w BASF Polska Sp. z o.o. , podobnie jak przedmówca, podkreślał, że ostatnie lata były czasem nieprzewidywalnym, a przemysł nie miał czasu przygotować się do nagłych sytuacji, na które musiał zareagować. Zdaniem eksperta kluczowe jest dobre planowanie i odpowiednie zarządzanie zmianami oraz działania wyprzedzające, a reagowanie szybko i elastycznie na wyzwania jest elementem zapewnienia długotrwałego bezpieczeństwa. Pytany przez prowadzących spotkanie o kwestie dotyczące idei EHS, czyli działań w zakresie bezpieczeństwa pracy i środowiska, wskazał, iż jest to jedna z nadrzędnych zasad funkcjonowania przedsiębiorstwa. Podkreślił także rolę narzędzi IT i nowoczesnych technologii w dzisiejszym świecie, jednocześnie wskazując, to człowiek jest ostatecznie odpowiedzialny za bezpieczeństwo w zakładzie przemysłowym. Następnie głos zabrała Agnieszka Majchrzak, Kierownik Zespołu Bezpieczeństwa Procesowego w Biurze Bezpieczeństwa i Higieny Pracy w PKN ORLEN S.A. Ekspertka stwierdziła, że bezpieczeństwo procesowe i kwestie związane z BHP stanowią dziś, w zmieniającej się rzeczywistości, wyzwania. Ponadto wskazała, że w wypracowywaniu standardów w różnych obszarach kluczowe są działania Grupy ORLEN na rzecz szkoleń pracowników w zakresie bezpieczeństwa procesowego i stałe poszerzanie wiedzy oraz kompetencji w tym zakresie. Podsumowując, podkreśliła, że wiele dobrych praktyk jest cennych w pewnych okolicznościach, w danym czasie, a PKN ORLEN wdraża wiele ciekawych rozwiązań, starając się korzystać z najlepszych standardów i dopasowując je do zmieniającej się rzeczywistości.

W kolejnej części webcastu prezentację na temat świadomości zagrożeń w branży chemicznej w kontekście kompetencji w pracownika w niestabilnych czasach przedstawiła dr Agnieszka Gajek, Kierownik Pracowni Bezpieczeństwa Chemicznego, Centralny Instytut Ochrony Pracy-Państwowy Instytut Badawczy. Podczas wystąpienia wskazała, że za świadomością zagrożeń zawsze powinna iść chęć działania, gdyż inaczej zostajemy w strefie rozważań. Omawiając czynnik ludzki podkreślała, iż potrzeby i oczekiwania pracodawcy będą zawsze inne niż potrzeby i oczekiwania pracownika. Ekspertka powiedziała, że w dzisiejszej dynamicznej rzeczywistości i zmiennym otoczeniu niezwykle ważne jest patrzenie na kompetencje pracowników. Odnosząc się do zagadnień związanych z obszarem Przemysłu 4.0, wskazała, że jest to temat bardzo złożony, łączący w sobie kwestie dotyczące zarówno człowieka, jak i nowoczesnych technologii i w działaniach przedsiębiorstw nie należy zapominać o żadnym z elementów.

W drugim bloku rozmów eksperckich Kamil Czepielewski, Kierownik Działu Bezpieczeństwa Procesowego w ANWIL S.A. podkreślił, że zakłady przemysłowe to miejsca dużego ryzyka, a zagadnienia związane z bezpieczeństwem są dla spółki niezwykle ważne. Wskazywał, iż wiele działań podejmowanych przez przedsiębiorstwo ma charakter prewencyjny, jednak w razie wystąpienia różnego rodzaju awarii dysponuje ono różnego rodzaju narzędziami, zasobami i środkami, aby móc w odpowiedni sposób zareagować. Odnosząc się do pandemii COVID-19, ekspert opowiedział o przykładowych działaniach podjętych przez zakład – wspomniał m.in. o powołaniu sztabu kryzysowego w Spółce, który funkcjonuje do dzisiaj, i którego podstawowym zadaniem jest rekomendacja działań. Prelegent nadmienił, że sama pandemia nie zmieniła podejścia przedsiębiorstwa do bezpieczeństwa procesowego, ale wpłynęła znacząco na organizację pracy: upowszechniły się platformy spotkań online, tam, gdzie było to możliwe, była wdrażana praca zdalna, wypracowano również mechanizmy zastąpienia pracownika z powodu jego nieobecności w związku z zachorowaniem. Podsumowując, ekspert stwierdził, że niektóre z wypracowanych w pandemii będą funkcjonować w Spółce już zawsze. W dalszej kolejności głos zabrał Michał Motyka, Sales and Marketing Manager w Dräger Polska Sp. z o.o., który opowiadał o najnowszych rozwiązaniach firmy w zakresie detekcji gazów. Wskazał, iż ustawodawcy posługują się często ogólnymi stwierdzeniami, by nie ograniczać możliwości stosowania nowoczesnych rozwiązań. Zdaniem eksperta znacznie słabiej obudowana przepisami jest toksyczność, do której przywiązuje się coraz większą wagę. Podczas swojego wystąpienia podkreślił, że Spółka rozwija możliwości w zakresie połączenia detekcji stacjonarnej z detekcją mobilną, a wszystko po to, by zapewnić pracownikom jak najwyższy poziom bezpieczeństwa, które jest nadrzędnym celem.

BEZPIECZEŃSTWO CHEMICZNE W SYSTEMIE OCHRONY PRZECIWPOŻAROWEJ

W dalszej części spotkania prezentację na temat bezpieczeństwa chemicznego w systemie ochrony przeciwpożarowej wygłosiła dr hab. Anna Rabajczyk, profesor Instytutu, Centrum Naukowo-Badawcze Ochrony Przeciwpożarowej – Państwowy Instytut Badawczy. Wskazała, iż ratownictwo chemiczne to część działalności ratowniczej straży pożarnej, jak również zapobieganie awariom chemicznym, a gdy takie już wystąpią – odpowiednie reagowanie i ich zwalczanie. Ekspertka nadmieniła, że bezpieczeństwo chemiczne z punktu widzenia ochrony przeciwpożarowej obejmuje bardzo wiele obszarów, a substancje chemiczne występują w wielu różnych formach, które niosą szereg zagrożeń dla użytkowników. W prezentacji przedstawiono kluczowe znaczenie znajomości przepisów w zakresie ich stosowania. Podsumowując, prelegentka opowiedziała o prowadzonej przez CNBOP-PIB działalności edukacyjnej i zadaniach z zakresu m.in. certyfikacji.

W ostatniej części rozmów przedstawicieli spółek chemicznych, Magdalena Trzos, Specjalista ds. Bezpieczeństwa Procesowego, LOTOS Asfalt Sp. z o.o., Grupa LOTOS S.A. opowiedziała o e-learningu jako jednym z nowoczesnych i użytecznych w dzisiejszych czasach narzędzi dla pracowników, podkreślając, że ma on bardzo szerokie zastosowanie w branży chemicznej w zakresie bezpieczeństwa procesowego. Ekspertka wskazała, że kluczowe przy wdrażaniu e-learningu są poszczególne jego etapy i ich odpowiednie przygotowanie. Podsumowała również realizowane w zakresie e-learningu inicjatywy podejmowane przez Spółkę. Pytany przez prowadzących
o tematykę automatyzacji i robotyzacji Wojciech Józefowicz, Dyrektor Departamentu Korporacyjnego Bezpieczeństwa ICT, Dyrektor Departamentu Korporacyjnego Informatyki w Grupie Azoty S.A. stwierdził, że te nowoczesne technologie są w Spółce stale rozwijane i coraz bardziej stają się jej codziennością. Podkreślił, że Przemysł 4.0 to także edukacja, dzięki której człowiek będzie mógł w pełni wykorzystać dostępne rozwiązania technologiczne. Henryk Kubiczek, Dyrektor Departamentu Korporacyjnego Strategii i Rozwoju w Grupie Azoty S.A. wskazał, że transformacja cyfrowa nie jest celem samym w sobie, lecz narzędziem, dzięki któremu można zmieniać firmę. W jego ocenie stanowi ona korzyść dla pracownika – dzięki digitalizacji i automatyzacji pewne procesy ulegną uproszczeniu. Podsumowując, podkreślił, iż aby transformacja cyfrowa stała się w pełni możliwa, konieczna jest zmiana sposobu myślenia pracowników, którzy nie powinni postrzegać cyfryzacji jako zagrożenia.

Spotkanie podsumowała dr inż. Anna Zalewska z Polskiej Izby Przemysłu Chemicznego, Marcin Przygudzki zaś zaprosił uczestników na kolejne wydarzenia w ramach cyklu „Jak zapewnić stabilność sektora chemicznego w niestabilnych czasach” – webcast Projektu Chemia 4.0, który odbędzie się już 13 kwietnia br. oraz I Debatę Kampanii Polska Chemia, która będzie miała miejsce 22 kwietnia br. Tematy związane z wyzwaniami przemysłu chemicznego w zmieniającej się rzeczywistości będą także przedmiotem IX Kongresu Polska Chemia, który w terminie 1-2 czerwca br. odbędzie się stacjonarnie w Cukrowni Żnin. Rejestracja na to wydarzenie rozpocznie się wkrótce, o szczegółach będziemy informować.

Zachęcamy do obejrzenia nagrania z webcastu Bezpieczna Chemia.