Do czego w firmie przyda się prawnik

Z badań przeprowadzonych przez największe ośrodki badawcze wynika, że ponad 80% dużych firm (zatrudniających co najmniej 250 pracowników) nie korzysta z pomocy prawnej. Co więcej, w blisko 40% dużych firm, które wzięły udział w badaniu, pracownicy samodzielnie przygotowują pozwy sądowe.

Dlaczego tak się dzieje? Ponad 72% badanych stwierdziło, że w ich wypadkach problemów prawnych jest zbyt mało, by tworzyć dział prawny, zatrudniać prawnika czy nawiązywać współpracę z kancelarią. 23% przedsiębiorców uważa, że ich pracownicy w wystarczającym stopniu mogą podołać temu wyzwaniu. Poza tym większość przedsiębiorców uważa, iż stała obsługa prawna, a nawet doraźna pomoc prawna są zbyt dużym obciążeniem finansowym dla firmy.

Może jednak warto?
Po pierwsze, obsługa prawna firmy ma przede wszystkim charakter prewencyjny (ochronny). Podstawowym dokumentem w relacjach handlowych między przedsiębiorcami jest umowa. W praktyce prawniczej funkcjonuje powiedzenie, że umowa powinna być przygotowywana z uwzględnieniem ryzyka powstania ewentualnego sporu między stronami. Gdyby wszystko układało się zgodnie z intencją stron, prawie w ogóle niepotrzebne byłoby zawieranie umowy w formie pisemnej.

Powierzenie przygotowania tego dokumentu specjaliście może zaoszczędzić wielu problemów.

Warto: umowy zagraniczne
I tak na przykład w sytuacji, w której strony zawierają umowę kupna-sprzedaży towaru (przy czym jedna ze strona ma siedzibę za granicą, na terenie Unii Europejskiej) i nie wskazują sądu właściwego dla rozstrzygnięcia sporu, zastosowanie będą miały regulacje unijne, które stanowią, że sądem właściwym dla rozstrzygnięcia sporu jest sąd miejsca dostarczenia towaru. Przyjmując, że do dostawy towaru doszło np. w Czechach, sądem miejscowo właściwym do rozpoznania sprawy będzie sąd czeski. Nie będzie miał znaczenia fakt, że sprzedawca (wierzyciel) jest przedsiębiorcą polskim. W takiej sytuacji koszty prowadzenia sprawy są kilka razy wyższe, a prawdopodobieństwo wyegzekwowania należności – znikome. Biorąc pod uwagę fakt, że weryfikacja standardowej umowy przez prawnika zajmuje przeciętnie od 3 do 5 godzin, to koszt, jaki poniesie firma, wyniósłby od 500 zł do 800 zł. Nie ma zatem żadnych wątpliwości, że koszt weryfikacji umowy na etapie negocjacji w porównaniu z kosztami, jakie przedsiębiorca poniósłby w wypadku konieczności wytoczenia powództwa za granicą, jest „symboliczny”.

Nie kara, ale możliwość jej egzekucji
Prawnicy przypominają, że nie wystarczy przewidzieć w umowie, że stronie należy się np. kara umowna, odszkodowanie czy inne zabezpieczenie. Musi istnieć jeszcze możliwość ich wyegzekwowania, a do tego potrzebne są stosowne klauzule. Prawnik zadba o prawidłowe zabezpieczenie interesu strony, stosownie do sytuacji oraz oczekiwań swojego klienta. Doświadczony specjalista z prawniczym wykształceniem przygotuje umowę lub pismo procesowe na miarę danej firmy, uwzględniając uwarunkowania biznesowe. Zwróci uwagę na zagadnienia, które tylko pozornie mogą wydawać się mniej ważne, i wskaże na potencjalne zagrożenia, które w związku z planowanymi działaniami biznesowymi mogą spotkać przedsiębiorcę.

Doradca podatkowo-biznesowy
Po drugie, obsługa prawna ma również charakter doradczy. Innymi słowy: korzystanie z pomocy prawnej nie tylko ochroni firmę przed problemami, lecz także może podsunąć rozwojowe, nowatorskie pomysły, korzystne zarówno z punktu widzenia finansowego, ekonomicznego, podatkowego, jak i organizacyjnego.

Prawnicy to osoby wszechstronne, umiejętnie łączące wiedzę teoretyczną z praktyką zawodową, które każde zagadnienie prawne oceniają kompleksowo, tj. nie ograniczają się tylko do jednej dziedziny prawa, ale wskazują firmom możliwe skutki działań w różnych aspektach.

Mowa tutaj przede wszystkim o doradztwie w zakresie przekształceń spółek lub zmiany formy prowadzenia działalności gospodarczej. Prawnik, znający specyfikę biznesu klienta, na podstawie wywiadu z przedsiębiorcą jest w stanie dobrać najbardziej optymalną formę prawną prowadzenia działalności gospodarczej. Dokonanie analizy potrzeb firmy, a następnie np. proces przekształcenia spółki z o.o. w spółkę komandytową, która proponuje znacznie korzystniejsze rozliczenia podatkowe, to koszt w granicach 3000–5000 zł. W obliczu oszczędności, jakie niesie za sobą takie przekształcenie, wynagrodzenie prawnika jest znikome i w dłuższej perspektywie zostanie zwrócone przedsiębiorcy z nadwyżką.

Ściąganie długów
Po trzecie, stała obsługa prawna lub doraźne korzystanie z pomocy prawnej wpływa na zwiększenie skuteczność procedury windykacyjnej w firmie.

Bez wątpienia skuteczność egzekwowania należności przy udziale prawnika jest zdecydowanie wyższa. Wezwanie do zapłaty skierowane z samej firmy jest bardzo często ignorowane przez dłużników, natomiast w wielu wypadkach po skierowaniu wezwania do zapłaty z kancelarii prawnej dłużnicy kontaktują się w sprawie spłaty zadłużenia i wyrażają chęć polubownego załatwienia sporu.

Nawet jeżeli nie uda się zażegnać sporu na etapie przedsądowym, wyegzekwowanie należności z pomocą prawnika na etapie sądowym jest zdecydowanie efektywniejsze. Należy podkreślić, że dochodzenie należności na drodze sądowej wymaga wiedzy profesjonalnego pełnomocnika. Z badań ankieterów wynika, że przedsiębiorcy bronią się przed powierzaniem sprawy prawnikowi, gdyż obawiają się nadmiernych kosztów. Zupełnie niepotrzebnie. Obecna sytuacja na rynku usług prawnych powoduje, że często kancelarie za poprowadzenie sprawy o zapłatę ustalają wynagrodzenie według stawek minimalnych wynikających z rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 lutego 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu, tj. przy wartości przedmiotu sprawy:

1. do 500 zł – 60 zł;
2. powyżej 500 zł do 1 500 zł – 180 zł;
3. powyżej 1 500 zł do 5 000 zł – 600 zł;
4. powyżej 5 000 zł do 10 000 zł – 1 200 zł;
5. powyżej 10 000 zł do 50 000 zł – 2 400 zł;
6. powyżej 50 000 zł do 200 000 zł – 3 600 zł;
7. powyżej 200 000 zł – 7 200 zł.

Należy podkreślić, że w wypadku wygranej sprawy wszystkie koszty postępowania wraz z kosztami zastępstwa procesowego ponosi strona przegrywająca. W sprawach o zapłatę (z faktur) ryzyko przegranej jest minimalne, dlatego zazwyczaj klienci nie ponoszą żadnych kosztów związanych z pomocą prawną.