Pod koniec kwietnia we Wrocławiu odbyła się międzynarodowa konferencja „Konkurencyjność transportu kolejowego – wyzwanie i konieczność” traktująca o przyszłości kolei w Europie. Jednym z głównych tematów była kondycja transportu kolejowego w kontekście rosnących kosztów energii oraz rola infrastruktury w budowaniu silnej i nowoczesnej kolei.
Trzydzieści lat temu ludzie jeździli koleją, bo musieli. Dziś jeżdżą, bo chcą. Ale żeby kolej była pierwszym wyborem, musi być dostępna i atrakcyjna
Alan Beroud, prezes PKP SA
Prezes PKP Alan Beroud zwrócił uwagę, że aż 30 proc. kosztów funkcjonowania kolei to wydatki na energię elektryczną. – Przy obecnych, bardzo wysokich cenach, kolej nie jest w stanie konkurować z innymi środkami transportu. Potrzebujemy systemowego podejścia na poziomie Unii Europejskiej – podkreślił. Zaapelował też o długoterminowe planowanie sektora kolejowego – na 30, a nawet 50 lat.
W wydarzeniu uczestniczyli przedstawiciele Ministerstwa Infrastruktury, firm kolejowych, organizacji branżowych oraz instytucji unijnych. Debatowano m.in. o budowie kolei dużych prędkości, liberalizacji rynku, inwestycjach infrastrukturalnych i transgranicznych połączeniach kolejowych.
Minister infrastruktury Dariusz Klimczak zwrócił uwagę na konieczność deregulacji sektora. – To klucz nie tylko dla przepustowości sieci kolejowej w UE, ale dla rozwoju całej gospodarki – powiedział.
Znaczenie kolei w kontekście wojny w Ukrainie podkreślali zarówno polscy, jak i zagraniczni uczestnicy. – Taki konflikt pokazuje, że musimy inwestować w odporną infrastrukturę i cyberbezpieczeństwo – zaznaczył minister Klimczak.
Dr Richard Lutz, prezes niemieckiego DB AG, przypomniał, że kolej jest jedynym środkiem transportu zdolnym przewozić ciężki sprzęt wojskowy, np. czołgi. – Nasza infrastruktura jest przeciążona, co ogranicza rozwój. Rozpoczęliśmy proces jej restrukturyzacji – powiedział.
Kristian Schmidt z Komisji Europejskiej przestrzegał, że Europa nie może powtórzyć błędów z rynku motoryzacyjnego i musi utrzymać przewagę technologiczną w kolejnictwie. – Harmonizacja działań w UE to klucz do sukcesu – powiedział.
Z kolei Enno Wiebe z UNIFE zaznaczył, że Europa musi uprościć przepisy, by wspierać rozwój małych i średnich firm. – Przepisy są dziś zbyt skomplikowane – mówił.
Według Francoisa Davenne’a z Międzynarodowego Związku Kolei (UIC), koleje powinny inwestować w technologie, takie jak AI czy zautomatyzowane pociągi. – Potrzebujemy też niezawodnej sieci 5G – podkreślił.
Alan Beroud wskazał, że kolej dużych prędkości (KDP) to strategiczny projekt łączący kraje Europy. – To piękna idea, która może zbudować jeden spójny organizm. Dla porównania – Chiny od 2007 r. wybudowały 45 tys. km KDP. W Polsce mamy tylko 19 tys. km całej sieci kolejowej – zauważył.
Eksperci, w tym Piotr Rachwalski z CPK i Anne E. Jensen z TEN-T, podkreślali potrzebę uproszczenia procedur środowiskowych i stworzenia jasnych modeli finansowania partnerstw publiczno-prywatnych.
Tradycyjna linia kolejowa może zakręcać na 300 metrach, KDP potrzebuje kilku kilometrów. To rodzi wyzwania prawne i środowiskowe
Piotr Rachwalski, członek zarządu CPK
