ZEG i Elgór + Hansen – W jedności siła

Do końca roku 2011 tyski ZEG i chorzowski Elgór + Hansen działać będą jako jedna firma w obrębie Grupy KOPEX. O przyczynach tego faktu i wynikających z niego skutkach rynkowych z Krzysztofem Kasprzykiem – prezesem obu firm – rozmawia Adam Sieroń

W związku z połączeniem Zakładu Energetyki Górniczej SA z Elgór + Hansen na rynku działać będzie jedna spółka. Jakie korzyści przyniesie to nowej firmie?
Spółka działać będzie w Grupie Kapitałowej KOPEX, w której zrzeszeni są czołowi producenci nowoczesnych technologii dla górnictwa. Koncentracja działalności pozwoli nam na większą konkurencyjność na światowych rynkach. Naszym celem jest stworzenie zwartej i silnej grupy firm elektrycznych, wykonujących urządzenia przede wszystkim na potrzeby górnictwa, ale nie tylko.

Planujemy m.in. uruchomić produkcję lamp typu LED. Zamierzamy także rozwijać technologie związane z ochroną środowiska, w tym wykorzystywać w przemyśle technikę mikrofalową.

Proces łączenia obu firm ma zostać zakończony jeszcze w tym roku. Co zmieni to w funkcjonowaniu i działalności obu firm?
Zamiar połączenia Elgór + Hansen Sp. z o.o. w Chorzowie z ZEG SA w Tychach wynika ze strategii restrukturyzacji i porządkowania struktury Grupy KOPEX. Informował o tym wielokrotnie Marian Kostempski – prezes zarządu Kopexu. Rozpoczęty proces połączenia ZEG z Elgór + Hansen jest także wynikiem przyjętego sposobu realizacji aktywnej strategii rozwoju obu firm, które mają ten sam przedmiot działalności. Istota połączenia leży w dążeniu do uzyskania tą drogą wyższej efektywności gospodarowania.

Przyczyny połączenia mają różne motywy, od techniczno-operacyjnych, rynkowo-marketingowych po stricte finansowe. Do tych podstawowych przyczyn zaliczyłbym: synergię operacyjną, korzyści skali, lepsze wykorzystanie mocy produkcyjnych i usługowych połączonych spółek, a także efekt komplementarności produktów, gdyż wyroby oferowane przez łączące się spółki wzajemnie się uzupełniają. Oprócz tego są korzyści integracji technicznej i możliwość zastosowania wyższego poziomu techniki i technologii oraz uzyskania dzięki temu większej skali produkcji i usług przy równoczesnym obniżeniu kosztów jednostkowych. Oprócz tego połączenie pozwoli na ograniczenie kosztów transakcyjnych, komplementarność zasobów i umiejętności, a w efekcie tego utrzymanie i umocnienie pozycji rynkowej. Sfinansowane też zostaną inwestycje w ZEG wolnymi środkami finansowymi Elgór + Hansen, w tym działalność badawczo-rozwojowa ZEG.

Tak więc przeprowadzana przez nas fuzja nie służy osiągnięciu krótkookresowych zysków, ale budowaniu silnej dywizji elektrycznej w Grupie KOPEX. Po połączeniu spółek będzie to jeden podmiot prawny, posiadający dwa zakłady produkcyjne: Elgór w Chorzowie i ZEG w Tychach.

Jakie są główne obszary działalności łączonych firm? Jakie produkty wytwarzają?
Posługując się nomenklaturą gusowską, zarówno ZEG, jak i Elgór + Hansen mają ten sam przedmiot działalności – jest to produkcja aparatury rozdzielczej i sterowniczej energii elektrycznej. Dlatego też, uwzględniając unię personalną obu firm, ponieważ kieruję zarówno ZEG, jak i Elgór + Hansen, chciałbym mówić o całym, wspólnym dla tych firm obszarze produkcji i usług.

Generalnie można go podzielić na cztery sektory. W sektorze elektroenergetyki górniczej jest to aparatura rozdziału energii do zasilania urządzeń i maszyn górniczych, pracujących w podziemiach kopalń, w tym stacje transformatorowe, transwitche, łączące w sobie funkcje stacji transformatorowych i wyłączników wieloodpływowych (produkowane głównie na rynek rosyjski), wyłączniki i zestawy manewrowe przeznaczone do łączenia i sterowania urządzeniami i maszynami górniczymi, skrzynie aparatury elektrycznej służące do zasilania i sterowania pracą górniczych kombajnów chodnikowych, energoelektronika reprezentowana przez rozruszniki tyrystorowe, przemienniki częstotliwości, a także wiele innych, specjalistycznych urządzeń typu separatory, urządzenia sterujące, pulpity sterownicze, przyciski sterownicze.

W sektorze automatyki górniczej specjalizujemy się w automatyce i łączności głośnomówiącej ciągów transportowych, automatyce i systemach sterowania kompleksów ścianowych, systemach monitoringu w oparciu o technologie RFID, wizualizacji nadzoru procesów technologicznych, a także przetwornikach i innych podzespołach, metanometrii i systemach oświetleniowych dla górnictwa podziemnego. W sektorze energetyki i górnictwa odkrywkowego jest to automatyka zabezpieczająca generatory, bloki generator-transformator, sieci przesyłowe wysokich napięć, sieci rozdzielcze średnich napięć i silników, przekaźniki zabezpieczeniowe, a także automatyka i zasilanie systemów urabiających i transportowych typu kontenerowe rozdzielnie SN i NN dla przenośników taśmowych, systemy sterowania przenośnikami taśmowymi, systemy łączności technologicznej głośnomówiące i czujniki technologiczne.

Czwartym obszarem działalności jest generalne wykonawstwo projektów typu budowa stacji wentylatorowych głównego przewietrzania kopalń, budowa stacji odmetanowania, budowa układów kogeneracyjnych do spalarni metanu i modernizacja kopalnianych układów rozdziału energii elektrycznej 110 kV.

Jakie znaczące kontrakty są w tej chwili realizowane przez łączące się firmy?
Największym kontraktem, który w tej chwili Elgór + Hansen realizuje, jest dostawa kompletnego wyposażenia elektrycznego do wysokowydajnego kompleksu strugowego dla JSW SA KWK Zofiówka. Całość aparatury elektrycznej zasilającej, sterowniczej dostarczymy firmie Bucyrus Europe GmbH – generalnemu dostawcy kompleksu strugowego. Innym bardzo ważnym kontraktem, który w najbliższej przyszłości zostanie zrealizowany, będzie kolejny kontrakt dla JSW SA, tym razem w KWK Pniówek, gdzie Grupa Kapitałowa KOPEX dostarczy wysokowydajny i w pełni zautomatyzowany kompleks ścianowy do eksploatacji ścian niskich.

Duży kontrakt, który został w tym roku zakończony przez ZEG, dotyczył budowy spalarni metanu dla KWK Sośnica-Makoszowy. Ta nowatorska w skali kraju inwestycja została zrealizowana w ramach projektu „Wspólnych wdrożeń”, uwzględniających mechanizmy protokołu z Kioto.

Największym w tej chwili kontraktem ZEG-u jest dostawa 11 sztuk kombajnowych ognioszczelnych stacji kompaktowych rodziny OSKK-500 wraz z osprzętem dodatkowym koniecznym do uzbrojenia kombajnów chodnikowych, dla naszego podstawowego odbiorcy w tym zakresie, jakim jest firma Bumech. Finalizowana jest także umowa na dostawę dla Kompanii Węglowej ognioszczelnych pól rozdzielczych 6 kV.

Kontrakt ten realizowany będzie w układzie konsorcjalnym z firmą „W-S Wesoła”. Ze swojej strony pragnę podkreślić, że fakt połączenia firm nie ma żadnego wpływu na realizację kontraktów. Wszyscy nasi klienci mogą być o to w pełni spokojni.

Podkreślił pan, że połączenie ZEG-u i Elgór + Hansen wiąże się z inwestycjami w rozwój powstającej spółki. Czy poczyniono już w tym kierunku jakieś konkretne kroki?
W ubiegłym roku zakończyliśmy w Tychach prace związane z przebudową i termomodernizacją hali produkcyjnej – ich efekt stał się widoczny w mijającym sezonie grzewczym w postaci zmniejszonych rachunków za energię cieplną. Obecnie trwają przygotowania do rozpoczęcia od dawna planowanej przebudowy i termomodernizacji budynku biurowo-produkcyjnego.

Obecnie wykonywane są prace projektowe. Rozpoczęcie budowy zaplanowane jest na przyszły rok. Przebudowa tyskiego zakładu połączona jest również z planowanym wdrożeniem w spółce nowych technologii, co wymagać będzie zatrudnienia kadry o odpowiednich kwalifikacjach.

W tej chwili celem naszych inwestycji w firmie są inwestycje czynione w projektach rozwojowych: rozbudowujemy ofertę o system nowoczesnych agregatów chłodniczych opartych o sprężarki śrubowe, które są przeznaczone do podziemnych instalacji klimatyzacji w zakładach górniczych.

Pracujemy też nad układami przekształtnikowej regulacji prędkości napędów elektrycznych. W związku z połączeniem i koniecznością podjęcia kolejnych tematów rozwojowych w ZEG-u planujemy zwiększenie naszej bazy, przede wszystkim rozwojowej, a w dalszej przyszłości także montażowo-produkcyjnej.

Czy ta nowa oferta ZEG-u skierowana będzie na rynek polski, czy też planowana jest także ekspansja na rynki zagraniczne?
Jak dotąd, w większości przypadków, oferta ZEG dedykowana była na rynek krajowy, choć urządzenia wyprodukowane przez tę firmę z powodzeniem pracują w Ameryce Południowej. Dla klienta argentyńskiego ZEG dostarczył i zabudował system metanometrii automatycznej oraz całościowy układ zasilania i automatyki dla przenośnikowej dostawy węglowej na dole kopalni. Dzięki połączeniu z Elgórem – wykorzystując dotychczasowe doświadczenia, jakie posiada w tym względzie Dział Handlu Zagranicznego tej spółki – planujemy szersze wyjście z produktami ZEG-u na rynki zagraniczne. Jest tak z tego względu, że w oparciu o doświadczenie Grupy Kapitałowej KOPEX od lat sprzedajemy nasze produkty m.in. do krajów dawnej Wspólnoty Niepodległych Państw, Rumunii, Wietnamu, Chin i innych.

Jaka jest strategia rozwoju powstałej w efekcie połączenia spółki?
Jak każda spółka kapitałowa musimy dbać o wynik finansowy, a więc posiadać bogatą i atrakcyjną ofertę produktową oraz docierać z tą ofertą do klienta. Nasza rola w Grupie polega na dostarczaniu nowoczesnych rozwiązań i produktów w zakresie elektrotechniki, automatyki i sterowania, miernictwa przemysłowego oraz telekomunikacji, głównie na potrzeby górnictwa. Z racji naszej specjalizacji będziemy kłaść szczególny nacisk na wdrażanie nowoczesnych technologii mikroprocesorowych i informatycznych, zarówno w produktach oferowanych samodzielnie przez naszą spółkę, jak i stanowiących uzupełnienie oferty pozostałych członków Grupy KOPEX – czyli w układach zasilania, sterowania, automatyzacji, bezpieczeństwa i monitorowania maszyn.

Drugim ważnym kierunkiem rozwoju będzie opracowanie kompleksowych rozwiązań dla potrzeb automatyzacji procesów technologicznych w kopalniach podziemnych oraz na powierzchni. Nasze zainteresowanie kierujemy zwłaszcza w stronę instalacji do odzyskiwania metanu z podziemnych wyrobisk górniczych oraz kogeneracji.

Jak wygląda proces technologiczny od zawarcia kontraktu do jego realizacji? Czy jest on za każdym razem podobny, czy też każdy kontrakt jest inny, więc i sposób jego realizacji również?
Dla każdego kontraktu proces technologiczny jest inny i zależy od zakresu umowy. ZEG posiada w swojej ofercie ponad 150 produktów. Oczywiście prostszy proces produkcji dotyczy urządzeń katalogowych, standardowych, ponieważ jest on cyklicznie powtarzany. Inny proces jest potrzebny dla wykonań specjalnych, związanych z wymaganiami konkretnego klienta. Jeżeli w ramach kontraktu dostarczamy dokumentację, to proces rozpoczyna się od jej opracowania, łącznie z ewentualnym tłumaczeniem na żądany język. Cały proces projektowania i wykonania urządzeń objęty jest standardowym już w dzisiejszych czasach systemem zarządzania jakością ISO 9001.

W jaki sposób sprawdzane jest bezpieczeństwo i niezawodność działania w produkowanych przez Państwa urządzeniach?
Procedura sprawdzania bezpieczeństwa wyrobów obejmuje wszystkie etapy ich powstawania, tj. projektowanie, badanie modeli i prototypów, produkcję i sprzedaż. Największy wpływ na bezpieczeństwo ma etap projektowania, w którym z dużą starannością przestrzegamy zasad określonych w odpowiednich normach i obowiązujących przepisach. Wykorzystujemy także w tym względzie doświadczenie naszej kadry inżynierskiej.

Przed wdrożeniem wyrobu do produkcji przeprowadza się serię badań konstruktorskich na wykonanym prototypie i jeżeli zajdzie taka potrzeba, dokonuje stosownych korekt, a następnie kieruje się prototyp do dalszych badań w akredytowanych laboratoriach oraz poddaje ocenie w notyfikowanej stacji badawczej w celu uzyskania Certyfikatu Badania typu WE.

Na bezpieczeństwo i niezawodność wyrobów ma także wpływ proces produkcji realizowany zgodnie z ustalonymi procedurami Systemu Zarządzania Jakością ISO 9001. Wyroby po sprzedaży są monitorowane przez nasze służby serwisowe, a wszelkie spostrzeżenia dotyczące niewłaściwego działania lub ewentualnych usterek są poddawane analizie. Wnioski z tej analizy stanowią cenną wiedzę wykorzystywaną przy projektowaniu nowych urządzeń oraz przy modernizacji istniejących.

W jaki sposób pracujecie Państwo nad nowymi produktami? Czy w najbliższym czasie powstaną kolejne? Czym będą się różnić od obecnie funkcjonujących?
Istnieją trzy zasadnicze grupy przesłanek branych pod uwagę przy podejmowaniu decyzji o przystąpieniu do realizacji nowych projektów wdrożeniowych. Pierwsza dotyczy sytuacji, kiedy znany nam klient zgłasza potrzebę rozwiązania konkretnego problemu technicznego, deklaruje gotowość zakupu wyników opracowania w postaci wytworzonego urządzenia, systemu bądź technologii.

Druga, częściej spotykana sytuacja pojawia się wtedy, gdy prowadzona na bieżąco analiza rynkowa wykazuje, że jakiś produkt znajdujący się w aktualnej ofercie przestaje być atrakcyjny dla odbiorców. I wreszcie trzecim, chyba najważniejszym powodem rozpoczęcia prac projektowych jest naturalne dążenie do poszerzania i wzbogacania oferty o zupełnie nowe, dotychczas niewytwarzane produkty. Każdy etap projektowania nowego wyrobu jest szczegółowo monitorowany i weryfikowany przez zespół specjalistów własnych oraz zapraszanych w razie potrzeby ekspertów z zewnątrz. Ze względu na coraz większy udział w nowych wyrobach nowoczesnych technologii mikroprocesorowych i informatycznych część zadań realizujemy we współpracy z ośrodkami naukowymi, głównie z Politechniką Śląską.

Nasza spółka posiada rozwinięte zaplecze projektowe, bazujące na kadrze wysoko wykwalifikowanych specjalistów, dysponujących nowoczesnym wyposażeniem sprzętowym. Obecnie realizowanych jest kilka projektów, które w najbliższym czasie zaowocują pojawieniem się nowych produktów. Szczegółów póki co nie chciałbym zdradzać. W stosunku do wcześniejszych opracowań będą się one różnić głównie wyższymi parametrami użytkowymi, bogatszą funkcjonalnością, wyższą niezawodnością i bezpieczeństwem pracy, prostotą obsługi, będą także bardziej przyjazne dla środowiska naturalnego.

Jak oceniają Państwo aktualną sytuację w polskim górnictwie? Co Państwa zdaniem zmieni się w najbliższym roku?
Głównymi odbiorcami produktów ZEG i Elgór + Hansen były, są i będą w dalszym ciągu polskie kopalnie. Dlatego diagnoza rynku górnictwa podziemnego jest kluczowym czynnikiem, który musimy uwzględniać w strategii połączonych spółek.

Wydobycie węgla jest uzależnione od wielu czynników, także od ogólnej sytuacji gospodarczej kraju. Wydaje się, że podstawowym elementem strategii spółek węglowych w najbliższych latach będzie redukcja kosztów. Istotne z naszej perspektywy jest to, że jednym z jej elementów stanie się modernizacja parku maszynowego i środków produkcji, związana z automatyzacją i ograniczeniem pracy ludzkiej.

Czy ma dla Pana znaczenie fakt, że zarówno siedziba ZEG-u, jak i Elgór + Hansen znajduje się na Śląsku?
Dzięki temu mamy szybki dostęp do największej bazy naszych klientów – kopalń węgla kamiennego. Oprócz tego załoga każdej z obu połączonych spółek oparta jest o ludzi z doświadczeniem w branży, a tych ludzi na Śląsku jest w tym przypadku zdecydowanie najwięcej. Jest tu także ulokowany istotny ośrodek naukowy i znajduje się kilka istotnych jednostek badawczych i notyfikowanych. Fakt, że nasza siedziba jest na Śląsku, znacząco ułatwia nam działanie i funkcjonowanie.