W 2017 r. w Fachhochschule Joanneum w Graz w Austrii odbyło się międzynarodowe spotkanie poświęcone tematyce uczenia się w miejscu pracy i praktyk w szkolnictwie wyższym. Spotkanie to dało początek projektowi aCIRET (Apprenticeship Cluster for Industry-Ready Engineers of Tomorrow). Celem projektu jest stworzenie nowej struktury współpracy pomiędzy kształceniem zawodowym na poziomie akademickim, a instytucjami przemysłowymi.

Dzięki wymianie wiedzy, umiejętności i doświadczenia wszystkich uczestników powstanie nowy program nauczania, dostosowany do potrzeb przemysłu działającego w sektorze mechatroniki. Najważniejsze w programie nauczania będą praktyki zawodowe, które pozwolą na zniwelowanie różnic pomiędzy środowiskami akademickimi a przemysłowymi, poprawią jakość edukacji akademickiej pod kątem dostosowania jej do potrzeb rynku pracy i podniosą stopień doskonałości przemysłowej.

W projekcie biorą udział uczelnie, przedsiębiorstwa, władze lokalne i regionalne oraz organizacje zawodowe i społeczne z Austrii, Bułgarii oraz Polski. Projekt koordynuje Uniwersytet Techniczny w Gabrowie (Bułgaria). Polscy pełnoprawni partnerzy biorący udział w projekcie to Wydział Mechaniczny Politechniki Gdańskiej oraz Fundacja Edukacyjne Centrum Doskonalenia. Projekt aCIRET jest współfinansowany z programu Unii Europejskiej w ramach „Erasmus+” i będzie realizowany do końca września 2019 r.

Program kształcenia, który powstanie w ramach projektu aCIRET, ma być oparty na formule Work-based learning (WBL) i będzie przeznaczony dla studentów III i IV roku studiów inżynierskich z mechatroniki. W bułgarskim modelu będzie się składał się z 4 semestrów (zaczynając od piątego i kończąc na ósmym), w polskim modelu będą to tylko trzy semestry, tzn. piąty, szósty i siódmy.

Każdy semestr będzie składał się z dwóch części: akademickiej (realizowanej na uczelni w formie wykładów, seminariów, ćwiczeń laboratoryjnych i samokształcenia) oraz praktycznej, zwanej stażem (realizowanej w firmie w formie projektów i innych zajęć WBL). Każdemu studentowi przydzielony zostanie mentor akademicki oraz mentor z przedsiębiorstwa, którzy będą nadzorować pracę w trakcie praktyk. Nowopowstały program kształcenia zostanie wprowadzony w pierwszej kolejności na Uniwersytecie Technicznym w Gabrowie (Bułgaria).

W tym samym czasie studenci Politechniki Gdańskiej będą mogli korzystać ze specjalnej platformy elektronicznej, a mentorzy firmowi i nauczyciele akademiccy, w tym pracownicy Wydziału Mechanicznego, będą mogli wziąć udział w e-warsztatach prowadzonych przez trenerów.

W ramach projektu aCIRET ma powstać Klaster Praktyk Zawodowych, który będzie składał się platformy elektronicznej, e-warsztatów oraz blogu. Dzięki platformie elektronicznej studenci inżynierii będą mogli wybrać odpowiedni staż w ramach praktyk i ubiegać się o niego, a przedsiębiorstwa będą mogły reklamować wolne stanowiska w zakresie praktyk oraz wybierać i zatrudniać najlepszych kandydatów.

Platforma elektroniczna umożliwi mentorom i opiekunom naukowym śledzenie postępów praktykantów. Skuteczna współpraca między mentorami akademickimi a mentorami firm będzie budowana dzięki e-warsztatom.

Wymiana wiedzy i doświadczenia między światem biznesu a szkolnictwem wyższym ma służyć skutecznemu dostarczeniu WBL i praktyki zawodowych studentom. Mentorzy firmy będą doskonalić swoje umiejętności przekazywania wiedzy, a nauczyciele akademiccy będą doskonalić się w praktyce.

Blog ma służyć wymianie pomysłów. Mentorzy akademiccy i mentorzy firmowi będą znajdować wspólne rozwiązania w celu zorganizowania jak najbardziej efektywnych praktyk.

Jak wspomniano wcześniej, projekt aCIRET i jego produkty – zwłaszcza program studiów i klaster praktyk zawodowych – mogą przyczynić się do poprawienia niekorzystnej sytuacji na rynku pracy w Polsce i Bułgarii. Ta niekorzystna sytuacja polega na tym, iż istnieje pewien rozziew pomiędzy umiejętnościami pracowników, a wymaganiami stawianymi przez przemysł. Absolwenci uczelni wyższych mają wiedzę teoretyczną, lecz często brakuje im doświadczenia i wiedzy praktycznej. Odpowiednio ukierunkowane studia zaprojektowane i prowadzone w ścisłej współpracy z lokalnym przemysłem stworzą absolwentów, którzy będą wyposażeni we wszechstronną wiedzę, będą wyszkoleni i odpowiednio przygotowani do podjęcia pracy w zawodzie inżyniera. Bliższa współpraca przemysłu i środowisk akademickich umożliwi opracowanie nowych obszarów badawczych związanych z rzeczywistymi problemami, z którymi boryka się środowisko przemysłowe.

Po inauguracyjnym spotkaniu projektowym w Graz, polski i bułgarski zespół wspierany radą i wskazówkami przez partnerów z Austrii przystąpił do intensywnej pracy w projekcie. W grudniu 2017 roku na Politechnice Gdańskiej zorganizowano spotkanie grupy fokusowej poświęcone tematyce studiów w systemie dualnym i możliwościom wprowadzenia tego systemu edukacji w polskiej rzeczywistości. Organizatorzy zaprosili przedstawicieli środowiska akademickiego – zarówno wykładowców jak i studentów, przedstawicieli środowisk przemysłowych oraz Fundacji Edukacyjnej Centrum Doskonalenia.

Kierownik projektu z ramienia Politechniki Gdańskiej przedstawił ogólną ideę edukacji wyższej w systemie dualnym i zaprosił uczestników spotkania do dyskusji. Tematyka okazała się bardzo interesująca, ponieważ dyskusja, która miała miejsce podczas spotkania była bardzo owocna i dostarczyła wielu pomysłów i podstawowych spraw, które należało wziąć pod uwagę podczas opracowywania ogólnych założeń programu nauczania studiów w systemie dualnym na kierunku mechatronika.

W marcu 2018, projekt aCIRET zaprezentowano na II Konferencji Edukacji w Systemie Dualnym EDUAL, która odbyła się w Gliwicach. Z kolei w czerwcu odbyło się II spotkanie projektowe, które miało miejsce w Gdańsku. W czasie spotkania partnerzy uczestniczyli w seminariach zorganizowanych dla przedstawicieli przemysłu, społeczności akademickiej, organizacji społecznych i władz lokalnych. Szczególny nacisk położono na klaster praktyk zawodowych. W tym miejscu warto podkreślić, że pomysł klastra praktyk zawodowych spotkał się z zainteresowaniem wszystkich stron. Uczestnicy spotkania zobowiązali się aktywnie uczestniczyć zarówno w tworzeniu jak i w działaniu klastra. Dyskusja przyniosła również wiele cennych uwag na temat możliwych problemów, oraz ich potencjalnych rozwiązań. Wszyscy uczestnicy spotkania zgodzili się, że należy znaleźć rozwiązania, które umożliwią zniwelowanie różnic pomiędzy światem edukacji wyższej a przemysłem.

Działania w ramach projektu aCIRET w roku 2018 zakończyły się w listopadzie, kiedy to w budynku Wydziału Mechanicznego PG zorganizowano VI Dzień Strefy. W trakcie Dnia Strefy studenci mieli okazję spotkać się z przedstawicielami lokalnego przemysłu, a pracownicy PG i Fundacji ECD zaangażowani w działalność projektową zaprezentowali założenia projektu aCIRET, a także korzyści i zasady edukacji w systemie dualnym.

17 i 18 stycznia 2019 roku miało miejsce trzecie spotkanie robocze wszystkich partnerów uczestniczących w projekcie aCIRET. Odbyło się ono w firmie Mechatronica S.C. w Gabrowie. Partnerzy omówili ocenę tymczasowego sprawozdania oraz wyniki wewnętrznego i zewnętrznego audytu. Poddano monitoringowi również postępy projektu. Zorganizowano dwa warsztaty, podczas których zdefiniowano kolejne kroki wiodące ku realizacji zadań projektowych, m.in. szkoleń dla mentorów akademickich i mentorów w przedsiębiorstwach oraz fazy pilotażowej Klastra Praktyk Zawodowych.

Bułgarscy i polscy pracownicy uniwersyteccy oraz trenerzy firmy mogli przetestować platformę Cluster. Każda z organizacji biorących udział w projekcie aCIRET przedstawiła prezentacje na temat działań mających na celu propagowanie projektu. Uaktualniono również plan działań informacyjnych na pozostały okres. Kolejne spotkanie odbędzie się 13-14 września 2019 roku na Politechnice w Gabrowie, w Bułgarii.

Gdy wszystkie cele i założenia projektu aCIRET zostaną osiągnięte, współpraca pomiędzy przemysłem, a środowiskiem akademickim będzie bliższa niż kiedykolwiek wcześniej. Wszyscy uczestnicy – studenci, przemysłowcy i nauczyciele akademiccy – odniosą korzyści z działalności podejmowanej w ramach klastra praktyk zawodowych. Jak wspomniano wcześniej, przedsiębiorcy będą mieli okazję stworzenia inżyniera z pewnym doświadczeniem w przemyśle, pomimo młodego wieku. Doświadczeni, młodzi inżynierowie nie tylko będą dysponować wiedzą teoretyczną i praktyczną, ale będą również umieli zastosować tę wiedzę w przemyśle.

Środowisko akademickie będzie mogło pracować nad rzeczywistymi problemami zakorzenionymi w przemyśle i nad rozwiązaniami, które znajdą zastosowanie w przemyśle i przyczynią się do jego rozwoju. Nowa rewolucja przemysłowa – Przemysł 4.0 – nie będzie możliwa, jeżeli nie będzie odpowiednio wykształconych inżynierów, a przemysł nie będzie ściśle współpracował ze środowiskiem akademickim. Klaster praktyk zawodowych powstający w ramach projektu aCIRET może przyczynić się do przyszłego rozwoju przemysłu w Polsce, Bułgarii, a nawet całej Unii Europejskiej.