Jak przedsiębiorcy oceniają sytuację w sektorze MSP?

Choć na rynku cały czas mamy do czynienia z kryzysem, to polskie firmy z sektora Małych i Średnich Przedsiębiorstw z optymizmem patrzą w przyszłość – wynika raportu „Przyszłość sektora MSP w Polsce. Raport z III fali badania sektora MSP”. Jego podstawą stały się badania ankietowe, przeprowadzone wśród 450 polskich przedsiębiorców z sektora MSP. W ramach badań diagnozowane były kluczowe obszary działalności firm, w tym ich płynność finansowa, inwestycje, zatrudnienie i zewnętrzne finansowanie. Sprawdzane były także bariery w działalności biznesowej oraz codzienne problemy przedsiębiorców na krajowym rynku. Raport opublikowała specjalizująca się w faktoringu firma Bibby Financial Services.

Kryzys nam niestraszny?

Główny indeks nastrojów Bibby MSP Index wzrósł w porównaniu do poprzedniej, październikowej fali badania o 2,2 pkt procentowego i osiągnął poziom 54,4 pkt. Wzrost indeksu jest wynikiem spodziewanego przez przedsiębiorców wzrostu w obszarze sprzedaży i pozyskiwania nowych zamówień, a także związanej z tym faktem poprawy warunków finansowych firm.

Dodatkowym argumentem przemawiającym za pozytywną oceną sytuacji jest fakt, że przedsiębiorcy z sektora MSP nie planują w ciągu najbliższych sześciu miesięcy istotnych redukcji etatów. Wśród branż, które spodziewają się polepszenia koniunktury w najbliższych miesiącach, znajdują się: transport, budownictwo, handel i usługi.

– Mimo niestabilnego otoczenia gospodarczego i trudnych warunków funkcjonowania polskie firmy najgorsze mają już za sobą. Przyzwyczajone do działania w wymagających realiach z sukcesem walczą o swoje miejsce na rynku – mówi Krzysztof Kuniewicz, dyrektor generalny Bibby Financial Services.

Jak wygląda sytuacja w poszczególnych branżach?

Dobrze postrzegana jest sytuacja w budownictwie przez firmy, które w tej branży działają. Indeks nastrojów osiągnął w tym przypadku poziom 54,8 pkt proc. – wzrost o 2,5%. Z raportu Bibby Financial Services wynika, że firmy budowlane spodziewają się polepszenia w płynności finansowej (14,4%), inwestycjach (5,5%) oraz zatrudnieniu (7,5%). Przyczyną tych pozytywnych tendencji ma stać się przede wszystkim wzrost sprzedaży – w tym przypadku indeks Bibby dla budownictwa osiągnął poziom 16,3% (wzrost o 2,7%). Oprócz tego pozytywnych skutkiem tych tendencji ma stać się także zmniejszenie poziomu zadłużenia z 13,6 do 11,1%.

Pozytywnie rysuje się także sytuacja w sektorze usług. W tym przypadku wskaźnik nastroju osiągnął poziom 57,5 pkt proc. – o 7 pkt więcej niż w poprzednim badaniu. W tym przypadku poziom wzrostu sprzedaży osiągnął poziom 20,5%. Oprócz tego zwiększyć się ma zarówno płynność finansowa firm z tego sektora – do 15,2% (wzrost o 2,1%), jak i poziom zatrudnienia – do 8% (wzrost o 0,8%).

Również w dziale transportu indeks Bibby osiągnął wysoki poziom 57,4 pkt proc. – o 6,2% więcej niż w poprzednim badaniu sektora MSP. W tym sektorze najbardziej pozytywną tendencją jest zwiększenie liczby zamówień – osiągnąć ma ono w ciągu najbliższych sześciu miesięcy poziom 20,2% – wzrost o 7,9%. Pomimo tego przedsiębiorcy transportowi nie planują zwiększenia zatrudnienia, lecz deklarują możliwą redukcję etatów – w tym przypadku indeks osiągnął poziom 9% (wzrost o 1,6%).

W działalności handlowej firmy wskazują przede wszystkim na stabilną sytuację na rynku. Poziom nastrojów w branży osiągnął poziom 54,8 pkt proc. (wzrost o 1,6%). Jednocześnie firmy z tego sektora gospodarki spodziewają się niewielkiego wzrostu zamówień – o 1,5%, do poziomu 18,2%. Zarówno portfel zamówień, jak i poziom zatrudnienia powinien się w tym przypadku kształtować podobnie, jak w trakcie ostatniego badania Bibby Financial Services.

Nieco gorzej wygląda sytuacja w sektorze przemysłu. W przypadku firm produkcyjnych główny wskaźnik nastrojów osiągnął poziom 52,8 pkt proc. – spadek o 2,4%. Jest on efektem przede wszystkim spodziewanej, mniejszej sprzedaży w tym sektorze. W związku z tym firmy produkcyjne z sektora MSP planują niewielką redukcję etatów – o 0,5%.

Działalność określana w raporcie Bibby Financial Services jako pozostała, obejmująca m.in. przedsiębiorstwa prywatne specjalizujące się w ochronie zdrowia, kulturze, edukacji, rozrywce, a także firmy wydobywcze, łowieckie, rybackie itd., sytuuje się najgorzej w całym zestawieniu. Przedsiębiorcy w tym dziale gospodarki nie najlepiej oceniają swoją aktualną sytuację rynkową. W tym przypadku indeks Bibby z poziomu 57,5 pkt proc. spadł do poziomu 49,6 pkt proc. Przyczyną tego faktu jest w głównej mierze spadek poziomu zamówień na czas najbliższych sześciu miesięcy, do 14,5 pkt proc. (z 19,3 pkt).

Problemy przedsiębiorców z sektora MSP

Raport „Przyszłość sektora MSP w Polsce. Raport z III fali badania sektora MSP” oprócz wskazania na nastroje rynkowe, ukazuje także konkretne problemy, na które wskazują przedsiębiorcy działający w tym sektorze. Nie najlepiej oceniany jest przez przedsiębiorców poziom inwestycji, a także ich zewnętrznego finansowania. Jako przyczyny tych trudności wskazywane są kłopoty firm z płynnością finansową, a także brak twardych zabezpieczeń.

Dużym problemem, na który zwraca uwagę raport Bibby Financial Services, jest to, że nieregulowanie w terminie należności jest w Polsce praktyką nagminną. Tylko 16,2% ankietowanych przedsiębiorców otrzymuje należności w ustalonym dniu. Zdecydowana większość – 82,7% – uzyskuje pieniądze za wykonane prace z mniejszym lub większym opóźnieniem. Jest to najgorszy procentowo wynik w historii badań sektora MSP przez Bibby Financial Services.

Mało optymistycznie wyglądają także wyniki badań dotyczące ogólnego klimatu ekonomicznego w Polsce w ciągu ostatnich sześciu miesięcy. Ponad połowa przedsiębiorców (59,8%) z sektora MSP uznała, że klimat ekonomiczny panujący w tej chwili na rynku nie sprzyja prowadzeniu biznesu. W porównaniu do poprzednich badań przeprowadzonych przez Bibby Financial Services liczba dobrze oceniających aktualną sytuację ekonomiczną i warunki prowadzenia działalności gospodarczej zmalała aż o 12,7%. Jednocześnie pozytywne zdanie na ten temat miało jedynie 23,7% ankietowanych – o 10,1% mniej niż w poprzednim badaniu.

Oprócz tego kondycja ekonomiczna firm nie jest postrzegana w sposób pozytywny. W tej chwili negatywnie swoją sytuację ekonomiczną ocenia 34% badanych przedsiębiorców – o 5,3% więcej w porównaniu do poprzedniego badania. Oprócz tego zmniejszyła się liczba osób pozytywnie oceniających swoją sytuację biznesową. W tej chwili wynosi ona 21,8% – jest to o 3,1% mniej niż w poprzednim badaniu.

Mniej inwestycji, lepsze finansowanie

Tak więc ogólny klimat do prowadzenia biznesu nie jest dobrze oceniany przez przedsiębiorców z sektora MSP. Pomimo tego, że spodziewany jest dobry poziom sprzedaży, coraz wyraźniejsza jest tendencja do jednoznacznie negatywnego postrzegania zmian zachodzących w gospodarce i otoczeniu biznesu. Oprócz tego wiele znaków zapytania wśród przedsiębiorców z sektora MSP powoduje kwestia niestabilnej sytuacji strefy euro.

Te fakty są przyczyną wstrzymywania wielu inwestycji, które w przypadku innej sytuacji gospodarczej mogłyby z całą pewnością zostać zrealizowane. Tym bardziej, że firmy w dalszym ciągu spodziewają się dobrej koniunktury i wypracowania zysków. Dzieje się tak dlatego, że obecnie przedsiębiorcy starają się finansować swoją działalność przede wszystkim ze środków własnych.

Tak więc pomimo tego, że nastroje w gospodarce wydają się jednoznacznie negatywne, sytuacja firm związana z ich płynnością finansową, a także portfelem zamówień poszczególnych przedsiębiorstw jest pozytywna – mówi o tym wzrost głównego indeksu nastrojów Bibby do poziomu 54,4%. Dlatego też pomimo złego klimatu gospodarczego krajowe firmy powinny nie tylko poradzić sobie z aktualnym kryzysem, ale także, dzięki dobremu radzeniu sobie w tak niesprzyjających okolicznościach – również się rozwinąć.