Polska w pierwszej dwudziestce najbardziej atrakcyjnych rynków dla inwestycji infrastrukturalnych na świecie

Trzy kraje z Europy Środkowo-Wschodniej znalazły się w pierwszej dwudziestce najbardziej atrakcyjnych rynków dla inwestycji infrastrukturalnych na świecie – wynika z raportu międzynarodowej kancelarii CMS „Infrastructure Index: A New Direction”. Polska zajęła w tym zestawieniu 17 miejsce, a z naszego regionu do pierwszej dwudziestki zakwalifikowały się także Czechy i Słowacja odpowiednio z 13-tą i 15-tą pozycją w rankingu. Najwyższe miejsce w łącznej klasyfikacji globalnej, obejmującej czterdzieści państw, zajęła Holandia, a pierwszą piątkę globalnego rankingu dopełniają kolejno Kanada, Niemcy, Wielka Brytania oraz Australia.

Raport międzynarodowej kancelarii CMS „Infrastructure Index: A New Direction” klasyfikuje poszczególne rynki pod kątem atrakcyjności inwestycyjnej sektora infrastrukturalnego według sześciu podstawowych kryteriów takich jak: (1) sytuacja gospodarcza, (2) zrównoważony rozwój i innowacyjność, w tym jakość i stopień konsolidacji istniejącej infrastruktury, (3) system podatkowy, (4) stabilność polityczna, (5) łatwość prowadzenia biznesu oraz (6) udział sektora prywatnego w inwestycjach infrastrukturalnych. W tym roku po raz pierwszy raport objął aż 40 państw, w tym debiutujące w tym zestawieniu kraje Europy Środkowo – Wschodniej.

Rynki wiodące w raporcie Infrastructure Index
Zajmująca pierwszą pozycję Holandia swój sukces zawdzięcza najwyższemu od 2007 roku wzrostowi PKB, który w roku 2017 powinnien osiągnąć poziom 3,3%, a także przejrzystym i efektywnym procedurom zamówień publicznych w tym kraju oraz rozwojowi partnerstwa publiczno-prywatnego (PPP), w ramach którego zainwestowano wiele miliardów euro w rozbudowę infrastruktury drogowej i wodnej. W osiągnięciu wysokiej pozycji w zestawieniu nie przeszkodziły Holandii nawet trudności z utworzeniem rządu po wyborach parlamentarnych.

Drugi z europejskich liderów – Niemcy – poza wynikami ekonomicznymi, stabilnością polityczną i wysokim udziałem kapitału prywatnego przyciąga inwestorów planami zainwestowania 270 mld euro w infrastrukturę transportową, w szczególności drogową, kolejową i wodną.

Wielkiej Brytanii nie udało się w tegorocznym zestawieniu utrzymać pierwszego miejsca z ostatniej edycji raportu. Kraj ten uplasował się na trzeciej pozycji w klasyfikacji europejskiej i czwartej w zestawieniu globalnym. Sektor inwestycji infrastrukturalnych w Wielkiej Brytanii zaczyna odczuwać skutki Brexitu oraz ogólnego braku stabilności politycznej na Wyspach, a niepewna sytuacja w kraju utrudnia działanie inwestorom. Raport zwraca uwagę w szczególności na brak ogólnego porozumienia w kwestii największych megaprojektów infrastrukturalnych, takich jak budowa trzeciego pasa startowego na lotnisku Heathrow czy budowa szybkiej kolei HS2.

Polska na tle innych rynków
„Inwestorzy i wykonawcy projektów infrastrukturalnych wiążą duże nadzieje z Europą Środkową i Wschodnią, gdzie lokalne gospodarki przeżywają obecnie okres silnego wzrostu. Na pozycję Polski debiutującej w tegorocznym raporcie złożyły się przede wszystkim dobre wskaźniki ekonomiczne oraz zaangażowanie kapitału prywatnego w prowadzone inwestycje” – wyjaśnia Marcin Oszczak, counsel i radca prawny w zespole ds. inwestycji infrastrukturalnych kancelarii CMS w Polsce. „Istotne dla oceny atrakcyjności naszego rynku są także planowane nakłady inwestycyjne w wysokości około stu miliardów złotych, które mają być przeznaczone na rozwój infrastruktury drogowej, kolejowej oraz Centralnego Portu Komunikacyjnego, w tym także projektów drogowych i kolejowych, które mają być częścią węzła komunikacyjnego. Trzeba jednak pamiętać, że w ostatnich latach największym wyzwaniem okazywał się nie tyle brak kapitału na rozwój infrastruktury, co dobre przygotowanie projektów. Nie bez znaczenia był też brak dużych projektów PPP dających szansę na pomyślne zamknięcie komercyjne i finansowe“.

W tej sytuacji pytaniem otwartym pozostaje, na ile w najbliższym czasie uda się uruchomić w Polsce projekty PPP o dużej skali, w tym w szczególności projekty rządowe. Ministerstwo Rozwoju stara się wspiera i promować realizację projektów infrastrukturalnych w tej formule. W „Polityce PPP” przyjętej w lipcu br. założono m.in., że do końca 2020 roku sektor rządowy zainicjuje dziesięć postępowań o wybór partnera prywatnego, a 40 procent wszystkich postępowań – rządowych i samorządowych ma zakończyć się podpisaniem umowy o PPP. Toczą się także prace nad projektem nowelizacji Ustawy o PPP i innych ustaw, która mogłaby ułatwić przygotowanie inwestycji, choć oczywiście to zależy od ostatecznego kształtu przyjętych rozwiązań.

Europa Środkowa i Wschodnia: centrum inwestycji infrastrukturalnych
Szczególnie atrakcyjnym regionem Europy okazała się – po raz pierwszy ujęta w zestawieniu – jej część środkowo-wschodnia, m.in. ze względu na relatywnie wysoki wzrost gospodarczy, który kraje naszego regionu zawdzięczają m.in. przyjaznemu klimatowi dla inwestycji zagranicznych i napływowi środków z Unii. Formuła PPP jest coraz częściej wykorzystywana jako efektywne narzędzie rozbudowy infrastruktury jak np. w projekcie budowy obwodnicy Bratysławy za kwotę 1 mld euro, czy przy budowie autostrad w Czechach. Duże projekty PPP realizowane są również w Polsce (jak np. projekt dotyczący przebudowy i utrzymania dróg wojewódzkich w województwie Dolnośląskim oraz rewitalizacja obszaru Dolnego Miasta w Gdańsku), na Węgrzech, w Rumunii i Bułgarii.

„Silna pozycja krajów Europy Środowej i Wschodniej w rankingu napawa optymizmem. Wynika ona z utrzymującego się wzrostu i stabilności gospodarczej w tych krajach. Biorąc pod uwagę, że w latach 2014 – 2020 do krajów Europy Środkowej i Wschodniej mają trafić środki z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego i Funduszu Spójności w łącznej wysokości ponad 150 mld euro, a także zważywszy na liczbę realizowanych już wielkich projektów, przyszłość regionu przedstawia się obiecująco” – komentuje Dora Petranyi, partner CMS i dyrektor zarządzająca kancelarią w Europie Środkowej i Wschodniej.

Sytuacja w Europie wraca do normy
Kraje europejskie wydają się wychodzić z okresu stagnacji. Złagodzenie polityki pieniężnej, plan Junckera i wsparcie EBI przyczyniły się w ostatnich latach do wzrostu poziomu nakładów infrastrukturalnych w państwach Unii Europejskiej. Europa w ujęciu całościowym odnotowała w ostatnim czasie gwałtowny wzrost inwestycji infrastrukturalnych, ponieważ jest to chętnie wykorzystywany przez decydentów czynnik pobudzający całą gospodarkę. Oprócz Holandii i Wielkiej Brytanii, również Niemcy, Norwegia i Francja uplasowały się wysoko w rankingu, przede wszystkim dzięki innowacyjności. W Niemczech wszystkie najważniejsze partie polityczne opowiedziały się za ideą PPP. Oczekuje się, że dotychczasowe tempo inwestycji, szczególnie w zakresie dużych przedsięwzięć PPP w sektorze transportowym, utrzyma się również w przyszłości.

Kanada liderem w Ameryce
Najwyższe miejsce spośród wszystkich krajów obu Ameryk zajmuje Kanada, która uplasowała się na drugiej pozycji w zestawieniu globalnym. Z kolei Stany Zjednoczone, gdzie administracja prezydenta Trumpa do tej pory nie przedstawiła szczegółowego projektu zagospodarowania budżetu infrastrukturalnego wartego 1 bln USD, musiały zadowolić się dopiero siódmym miejscem w rankingu. Co interesujące, w 2017 roku rząd Kanady postanowił powołać do życia Kanadyjski Bank Infrastrukturalny, zapewniając dalsze wzmocnienie i tak już solidnego rynku infrastrukturalnego.

Od ropy naftowej do źródeł odnawialnych
Wobec utrzymujących się od dłuższego czasu niskich cen ropy naftowej, kraje Afryki Północnej i Bliskiego Wschodu z pomyślnym skutkiem poszukują alternatywnych rozwiązań energetycznych. Zjednoczone Emiraty Arabskie i Arabia Saudyjska wykazują żywe zainteresowanie odnawialnymi źródłami energii; ZEA odegrały już w tej dziedzinie pionierską rolę, badając możliwości wykorzystania
wysokiego poziomu promieniowania słonecznego pod kątem wytwarzania energii, natomiast ogłoszona niedawno przez Arabię Saudyjską inicjatywa czystej energii uznana została za punkt zwrotny w kształtowaniu regionalnego rynku infrastrukturalnego.

Nowe centrum światowej gospodarki
Ogłoszona w 2013 roku przez Chiny inicjatywa One Belt One Road, polegająca na budowie międzykontynentalnego szlaku komunikacyjnego wzdłuż trasy dawnego Jedwabnego Szlaku, wywołała boom inwestycyjny w Azji. Ze względu na swój długofalowy charakter, projekt ten prawdopodobnie przyniesie daleko idące zmiany w rozłożeniu regionalnych inwestycji infrastrukturalnych.

„Patrząc z jednej strony na chińską inicjatywę One Belt One Road, z drugiej zaś na Brexit widać wyraźnie jak dalece polityka wpływa na kształt inwestycji infrastrukturalnych widzianych w skali globalnej” – podkreśla Kirsty Duane, partner CMS współkierująca praktyką kancelarii w dziedzinie infrastruktury i finansowania projektów w Wielkiej Brytanii. „Kluczowym czynnikiem w przyciąganiu kapitału prywatnego jest przejrzystość i wyraźna wizja strategiczna rozwoju infrastruktury, czego przykładem może być Holandia i Kanada”.

Informacje o metodologii indeksu:
Kancelaria CMS wraz z firmą Inspiratia opublikowały indeks wskazujący tendencje rynkowe oraz kraje, które mogą w przyszłości stać się najbardziej atrakcyjnymi lokalizacjami dla inwestycji. Indeks opracowany został na podstawie sześciu podstawowych kryteriów:

Sytuacja gospodarcza – uwzględnia procentowy udział handlu w PKB, ocenę zdolności kredytowej i stopy procentowe; ocena według tego kryterium stanowi 30% łącznego wyniku.
Zrównoważony rozwój i innowacyjność, które to kryterium uwzględnia ekologiczność, innowacyjność oraz jakość i stopień konsolidacji infrastruktury; ocena według tego kryterium stanowi 12,5% łącznego wyniku.
Środowisko podatkowe, z uwzględnieniem stawki podatku dochodowego od osób prawnych, pozostałych obciążeń przychodów oraz złożoności systemu podatkowego; na to kryterium przypada 5% łącznej oceny.
Stabilność polityczna, z uwzględnieniem efektywności sprawowania rządów, praworządności oraz stabilności regulacyjnej; ocena według tego kryterium stanowi 22,5% łącznej oceny.
Łatwość prowadzenia biznesu, na którą składa się przejrzystość oraz ogólna jakość prowadzenia działalności; ocena według tego kryterium stanowi 10% łącznej oceny.
Udział sektora prywatnego, który uwzględnia wsparcie władz, poziom nakładów inwestycyjnych na środki trwałe brutto oraz poziom inwestycji prywatnych; na to kryterium przypada 20% łącznej oceny.

Więcej informacji: cms.law